ႏုိင္ငံတကာ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ပံု နည္းစနစ္မ်ား အပိုင္း(၃)

တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအခ်ိဳးက်ကိုယ္စားျပဳစနစ္ (Semi Proportional System)

ဤစနစ္တြင္ မဲေရတြက္ မႈသည္ အမ်ားစု ကိုုယ္စားျပဳ စနစ္ႏွင့္ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ၾကား တြင္ရိွသည္။ တစ္စိတ္ တစ္ပိုင္း အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳမႈ စနစ္သည္ အထက္ပါ စနစ္ ႏွစ္ခုထံမွာ အားသားခ ်က္မ်ားကို ေပါင္းစပ္ အသံုးျပဳရန္ ေနာက္ထပ္ ႀကိဳးပမ္းမႈ တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ေပါင္းစပ္ ထားေသာ အခ်ိဳးက် ေရြးခ်ယ္မႈ စနစ္ Mix Member Proportional System ႏွင့္လည္း ကြဲျပား ျခားနား မႈမ်ား ရိွသည္။ ဤစနစ္ကို အေျခခံၿပီး ေအာက္ပါ အတိုင္း အမ်ိဳးအစား ႏွစ္မ်ိဳးျဖင့္ က်င့္သံုးလွ်က္ ရိွသည္ -

(က)	လႊဲေျပာင္း၍ မရေသာ တစ္မဲ တည္းေပး စနစ္ (Single Non Transferable Vote System)
(ခ)	စင္ၿပိဳင္ ေရြးခ်ယ္သည့္ စနစ္ (Parallel System)

လႊဲေျပာင္း၍မရေသာတစ္မဲတည္းေပးစနစ္(Single Non Transferable Vote System)

ဤစနစ္တြင္ မဲေပးသူမ်ားသည္ မဲတစ္မဲ တည္းသာ ေပးရၿပီး သာမန္ မဲအမ်ားစု ရရိွေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္း မ်ားသည္ သာမန္ အမ်ားစုျဖင့္ အႏိုင္ရသည့္ စနစ္မွာ ကဲ့သို႕ပင္ အေရြးခ်ယ္ ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ သာမန္ အမ်ားစုျဖင့္ အႏုိင္ရသည့္ စနစ္ႏွင့္ မတူပဲ မဲဆႏၵနယ္ မ်ားသည္ ပိုမို က်ယ္ျပန္႕ၿပီး အမတ္ေနရာ ႏွစ္ေနရာမွ ကိုးေနရာ အထိ သတ္မွတ္ ထားသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္း တစ္ဦးသည္ ေထာက္ခံမဲ အနည္းငယ္ ရရိွလွ်င္ အေရြးခ်ယ္ ခံႏုိင္သည့္ အေျခအေနတြင္ ရိွသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ ငါးေနရာ ရိွေသာ မဲဆႏၵနယ္တြင္ ေထာက္ခံမဲ ၂ဝ%ေက်ာ္ပါက အေရြးခ်ယ္ ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ ဤနည္းလမ္းသည္ ပါတီငယ္မ်ား အတြက္ အခြင့္အလမ္း ပိုမို ရရိွေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္း ျဖစ္ၿပီး အခ်ိဳးက် ေရြးခ်ယ္မႈ စနစ္မ်ား ကဲ့သို႕ မဲေရတြက္မႈ နည္းလမ္းမ်ား ရႈပ္ေထြးမႈ မရိွသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ မဲဆႏၵနယ္ ပိုမုိ ႀကီးမားၿပီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ပိုမ်ားေလ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳမႈ ပိုမို မ်ားျပားေလ ျဖစ္သည္ ဟုလည္း ဆိုႏုိင္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ယခုစနစ္တြင္ ပါတီ တစ္ခုတည္းမွ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား ကိုပင္ မဲဆႏၵရွင္ မ်ားက စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ မဲေပးႏုိင္ ေသာေၾကာင့္ ပါတီ အခ်င္းခ်င္း ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ သာမက ပါတီအတြင္း ၿပိဳင္ဆိုင္မႈႏွင့္ ကြဲျပဲမႈ မ်ားကိုပါ ပိုမို ေပၚေပါက္ ေစသည္ ကိုလည္းေ တြ႕ရသည္။ ထို႕ျပင္ ေထာက္ခံသည့္ မဲဆႏၵမ်ား ျပန္႕ႀကဲေနေသာ ပါတီငယ္မ်ား အေနျဖင့္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အေနအထားတြင္ လူထု ေထာက္ခံမႈ ၁ဝ% ရသည့္တိုင္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ရရိွရန္ မလြယ္သည္ကိုေ တြ႕ရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ပါတီငယ္မ်ား အေနျဖင့္ ရရိွသည့္ လူထု ေထာက္ခံမႈ အခ်ိဳးအစား ႏွင့္အညီ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ရရိွရမည့္ အစား ပါတီႀကီး မ်ားကသာ အပို ေနရာမ်ား ရရိွသြား ခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္အထိ ဂ်ပန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ား၌ ယခုစနစ္ကို က်င့္သံုး ခဲ့ခ်ိန္တြင္ အာဏာရ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္ ပါတီက ရရိွခဲ့ေသာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ လူထု ေထာက္ခံမႈ ရာခိုင္ႏႈန္း ထက္ အၿမဲပိုမ်ား ေနခဲ့မႈသည္ ထုိအေျခအေန၏ အေကာင္းဆံုး ဥပမာပင္ ျဖစ္သည္။ ထိို႕ျပင္ မဲဆႏၵရွင္မ်ား အေနျဖင့္ မဲတစ္မဲသာ ေပးခြင့္ ရသျဖင့္ ပါတီတစ္ခု အေနျဖင့္ မိမိကို ေထာက္ခံသူ မ်ားျပားသည့္ မဲဆႏၵနယ္ မ်ားတြင္ အျခား အစုအဖြဲ႕ မ်ားကို မိမိအား ေထာက္ခံ လာေစရန္ အတြက္ ဆြဲေဆာင္ သိမ္းသြင္းျခင္း၊ အျခား အုပ္စုမ်ားမွ ေထာက္ခံ ႏုိင္မည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ားကို လ်ာထား ျခင္းတို႕အား ျပဳလုပ္ရန္ မလိုအပ္သည့္ အေျခအေနသို႕ ေရာက္ရိွ သြားႏုိင္သည္။ တစ္နည္း အားျဖင့္ ကိုယ့္ ေဖာက္သည္ ႏွင့္ကိုယ္ မဲေပးသည့္ ႏုိင္ငံေရး Clientelistic Politic အျဖစ္သို႕ က်ေရာက္ သြားေစ ႏုိင္ပါသည္။

စင္ၿပိဳင္ေရြးခ်ယ္သည့္စနစ္ (Parallel System)

ပါတီလိုက္ အမည္စာရင္းကို မူတည္ၿပီး အခ်ိဳးက် ေရြးခ်ယ္သည့္ စနစ္ List Proportional Representation System ႏွင့္ သာမန္ အမ်ားစုျဖင့္ အႏုိင္ရသည့္ First Past the Post ၏ ေကာင္းက်ိဳး မ်ားကို စုစည္း အသံုးခ် ႏုိင္ရန္ အတြက္ ၁၉၉ဝ ျပည့္လြန္ ႏွစ္မ်ားတြင္ စတင္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေသာ နည္းစနစ္ ျဖစ္ကာ လက္ရိွ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၁ ႏုိင္ငံ ခန္႕တြင္ အသံုးျပဳလွ်က္ ရိွသည္။ သို႕ေသာ္ ေပါင္းစပ္ ထားေသာ အခ်ိဳးက် ေရြးခ်ယ္သည့္ စနစ္ (Mix Member Proportional System) တြင္ ကဲ့သို႕ အမ်ားစု ကိုယ္စားျပဳ စနစ္တြင္ အႏုိင္မရေသာ ပါတီမ်ားကို လႊတ္ေတာ္ ေနရာမ်ား ခြဲေဝေပးမႈ မရိွေခ်။ ဤစနစ္တြင္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာမ်ားကို အမ်ားစု ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ျဖင့္ ေရႊးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ ရမည့္ ေနရာမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ရမည့္ ေနရာမ်ားဟု ခြဲျခား သတ္မွတ္ ထားၿပီး မဲဆႏၵရွင္မ်ားက မဲႏွစ္မ်ိဳး ေပးရသည္။ လြႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာမ်ားကို ခြဲေဝ ရာတြင္မူ ႏုိင္ငံအလိုက္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပား ျခားနား ၾကသည္။ ဂ်ပန္ ႏုိင္ငံတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ၆ဝ%ကို အမ်ားစု ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ၄ဝ%ကို အခ်ိဳးက် စနစ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္သည္။ ရုရွား ႏုိင္ငံတြင္မူ ၅ဝ%စီ ခြဲျခား သတ္မွတ္ၿပီး တူနီးရွား ႏုိင္ငံတြင္မူ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၈၈%ကို အမ်ားစု ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ ရသည္။

ဤစနစ္တြင္ မဲဆႏၵရွင္ မ်ားသည္ မဲဆႏၵနယ္ အဆင့္တြင္ မိမိ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ႏွင့္ ႏုိင္ငံ အဆင့္တြင္ မိမိ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ သည့္ ပါတီမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ရန္ အတြက္ မဲႏွစ္ႀကိမ္ ေပးခြင့္ ရရိွသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္၏ အားနည္းခ်က္ ျဖစ္ေသာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားနွင့္ မဲဆႏၵရွင္မ်ား အၾကား ဆက္သြယ္ ဆက္ဆံမႈ နည္းပါးျခင္းႏွင့္ ပါတီအတြင္း ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ျပင္းထန္ျခင္း တို႕ကို ကုစား ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ျပင္ အခ်ိဳးက် စနစ္တြင္ ကဲ့သို႕ ပါတီ ငယ္မ်ား အမ်ားအျပား အေရြးခံၿပီး ညြန္႕ေပါင္း အစိုးရ ဖြဲ႕ရသည့္ အေျခအေန ကိုလည္း အတန္အသင့္ တားဆီး ႏုိင္ေပသည္။ သို႕ေသာ္ ပါတီ တစ္ခုတည္း အတြင္းတြင္ပင္ မဲဆႏၵနယ္မ်ား၏ အက်ိဳး စီးပြားကို ေရွ႕တန္း တင္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အခိ်ဳးက် စနစ္အရ အေရြးခံ ရၿပီး ပါတီ အက်ိဳး စီးပြားကို ပို္မို ေရွ႕တန္း တင္လို္ေသာ အုပ္စုမ်ား အၾကား သေဘာထား ကြဲျပား မႈမ်ားလည္း ေပၚေပါက္ ႏုိင္ေပသည္။

ဘာအေကာင္းဆံုးလဲ

အထက္တြင္ တင္ျပခဲ့သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ နည္းစနစ္မ်ား အျပင္ စပိန္ႏွင့္ ဂ်ီဘေရာတာ တြင္သာ အသံုးျပဳေသာ ကန္႕သတ္ မဲေပးစနစ္ Limited Vote System ႏွင့္ ေနာ္ရူး ကြၽန္း ႏုိင္ငံတြင္ အသံုးျပဳေသာ ဘုိဒါ ေရတြက္မႈ စနစ္ Borda Count စနစ္ မ်ားလည္း ရိွေသးသည္။ သို႕ေသာ္ မည္သည့္ ေရြးခ်ယ္္ တင္ေျမႇာက္မႈ စနစ္က အေကာင္းဆံုး ျဖစ္သည္ ဆိုသည့္ ေမးခြန္းကို ေျဖရန္ မလြယ္လွပါ။ အသံုး အမ်ားဆံုး စနစ္မ်ားမွာမူ သာမန္ အမ်ားစုျဖင့္ အႏုိင္ရသည့္ စနစ္ႏွင့္ ပါတီ အမည္စာရင္းကို မူတည္ၿပီး အခ်ိဳးက် ေရြးခ်ယ္္သည့္ စနစ္ပင္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရပါမည္။ သို႕တိုင္ေအာင္ အခ်ိဳ႕ ႏုိင္ငံ မ်ားသည္ မိမိတို႕၏ ထူးျခားေသာ အေျခအေန မ်ားကို မူတည္ၿပီး ထိုစနစ္ မ်ားကိုပင္ အနည္းငယ္ ထပ္မံ ျပဳျပင္ ျဖည့္စြက္ အသံုးျပဳ ေနသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရပါသည္။ ယေန႕ အခ်ိန္ထိ မဲဆႏၵ ရွင္မ်ား၏ ဆႏၵကို တိတိက်က် ကိုယ္စားျပဳ ႏုိင္ေသာ၊ အခ်ိဳးက်က် ေဖာ္ထုတ္ ႏုိ္င္ေသာ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္သည့္ စနစ္ မရိွေသး တာကေတာ့ ေသခ်ာ လွပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဘာအေကာင္းဆံုးလဲ ဟု စဥ္းစားမည့္ အစား မိမိႏိုင္ငံ အေျခအ ေနႏွင့္ ဘယ္လို စနစ္ကို လက္ေတြ႕ က်က် သံုးႏုိင္မလဲ ဆိုတာကိုသာ စဥ္းစား ေရြးခ်ယ္ျခင္းက ပိုမို သင့္ေတာ္မည္ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတကာ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရး အေထာက္ အကူျပဳ အဖြဲ႕ကေတာ့ ႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံ အတြက္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္သည့္ စနစ္ကို ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကို လုိက္နာ သင့္သည္ဟု အၾကံျပဳ ခဲ့သည္-

(က)	ရိုးရွင္ လြယ္ကူ မႈကို စဥ္းစားပါ။
(ခ)	စနစ္ေဟာင္း မ်ားကို စြန္႕ပစ္ရန္ႏွင့္ တီထြင္ ဆန္းသစ္မႈ မ်ားကို လက္ခံရန္ အသင့္ရိွပါ။
(ဂ)	အခ်ိန္ကာလ ႏွင့္ အျခား ဆက္စပ္ ေနေသာ အေၾကာင္းအရာ အားလံုးကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားပါ။
(ဃ)	မဲဆႏၵရွင္မ်ား၏ အရည္အေသြးကို ေလွ်ာ့မတြက္ပါႏွင့္။ ၎တို႕၏ အေျပာင္းအလဲကို လိုလားမႈကို အသိအမွတ္ ျပဳပါ။
(င)	အဖြဲ႕အစည္း အားလံုး၊ အက်ိဳးစီးပြား အမ်ိဳးမ်ိဳး ရိွသူအားလံုး ေရြးခ်ယ္ခံ ႏုိင္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ပါ။
(စ)	ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္သည့္ နည္းစနစ္ကို ေရြးခ်ယ္သည့္ ျဖစ္စဥ္ Process သည္ ေအာင္ျမင္မႈ အတြက္ ေသာ့ခ်က္ ျဖစ္သည္ကို သတိျပဳပါ။
(ဆ)	အစုအဖြဲ အားလံုးက ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ပြဲ အႏိုင္၊ အရံႈးကို တရား မွ်တသည္ ဟုလက္ခံ ႏုိင္သည့္ စနစ္ကို ေရြးခ်ယ္ပါ။
(ဇ)	မဲဆႏၵရွင္ မ်ား၏ အခန္း က႑ကို ျမွင့္တင္ ေပးပါ။
(စ်)	ပါတီမ်ား အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာ ကြဲထြက္ မသြားရန္ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ မဲဆႏၵရွင္မ်ား အတြက္ ေရြးခ်ယ္ ပိုင္ခြင့္ ရိွရန္ လိုအပ္ခ်က္ကို ခိ်န္ဆပါ။
(ည)	ေရရွည္ တည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ ေရတို အက်ိဳး စီးပြားကို ဟန္ခ်က္ ညီေအာင္ ခိ်န္ဆပါ။
(ဋ)	ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္၏ အေရးႀကီးမႈကို အသိအမွတ္ ျပဳရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပႆနာ အားလံုးကို ေျဖရွင္း ႏုိင္သည့္ ၉၆ ပါး ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆး မဟုတ္သည္ ကိုလည္း သတိျပဳပါ။
(ဌ)	ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္မႈ စနစ္ေၾကာင့္ လူ႕အဖြဲ႕ အစည္းအတြင္း ျဖစ္ေပၚ လာႏုိင္ေသာ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ မ်ားကို ႀကိဳတင္ ခန္႕မွန္း တြက္ခ်က္ပါ။ အေရးေပၚ အေျခအေန အားလံုးကို ထည့္သြင္း စဥ္းစား ျပင္ဆင္ ထားပါ။

စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမႇင့္တင္ျခင္း ႏွင့္ ႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ျခင္း

မွန္ကန္ေသာ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္မႈ စနစ္သည္ တည္ၿငိမ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ ျဖစ္ေပၚေအာင္ အေထာက္အက ျပဳႏုိင္သည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရး စနစ္တြင္ အဓိက ဇာတ္ေဆာင္မ်ား အျဖစ္ ပါဝင္ၾကမည့္ မဲဆႏၵရွင္မ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ လူမႈအဖြဲ႕ အစည္းမ်ား၏ အရည္အေသြးႏွင့္ အရည္အခ်င္း ျပည့္ဝမႈမွာ ပိုမို၍ အဓိက က်သည္ဟု ဆိုရပါမည္။ မၾကာမီက အာဏာသိမ္းမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဖီဂ်ီ ႏုိင္ငံ ဆိုပါက ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ အိႏၵိယႏြယ္ဖြား လာေရာက္ အေျခခ် သူမ်ား အၾကား လူမ်ိဳးေရး တင္းမာမႈ မ်ားကို ေျဖရွင္း ႏုိင္ရန္ အတြက္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္မႈ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲ က်င့္သံုး ခဲ့ေသာ္လည္း အေျခအေန ပိုေကာင္း မလာ သည္ကို ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ အလားတူပင္ ထိုင္းႏုိင္ငံ သမိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္ မွ ၁၇ ႀကိမ္္ အာဏာ သိမ္းခဲ့ ရၿပီး ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္မႈ စနစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေျပာင္းလဲ က်င့္သံုး ခဲ့ေသာ္လည္း တည္ၿငိမ္သည့္ ႏုိင္ငံေရး စနစ္ ေပၚေပါက္ လာျခင္း မရိွေသး သည္ကို ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။ အျခား ႏုိင္ငံတကာ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ေလ့လာ ပါကလည္း ႏုိင္ငံေရး စနစ္တြင္ ပါဝင္ လွဳပ္ရွား ေနေသာ ဇာတ္ေကာင္ မ်ားသည္ မိမိႏုိင္ငံ အေျခ အေနႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္မႈ စနစ္ ျဖစ္ေပၚ လာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပး ရံုသာမက ထိုစနစ္ကို မွန္မွန္ ကန္ကန္ က်င့္သံုး ႏုိင္ေအာင္လည္း အေထာက္အကူ ျပဳသည္ကို ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။

ထို႕ေၾကာင့္ ယေန႕ ကမၻာ ေပၚတြင္ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရး ကာလကို ျဖတ္သန္း ေနေသာ ႏုိင္ငံမ်ား၊ ပဋိပကၡလြန္ ကာလကို ျဖတ္သန္းၿပီး ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ ေနေသာ နိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ ျပည္တြင္း ျပႆနာမ်ားကို အေျဖရွာ ရာ၌ ႏုိင္ငံတည္ ေဆာက္ေရး State Building ႏွင့္ လူ႕အဖြဲ႔ အစည္း၏ စြမ္းေဆာင္ ရည္ျမႇင့္တင္ျခင္း Capacity Building တို႕ကို ခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ၿပီး မွန္ကန္သည့္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္သည့္ နည္းစနစ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ က်င့္သံုး ႏုိင္ေရး အေလးထား ေဆာင္ရြက္ ရမည့္ အခ်ိန္သို႕ ေရာက္ရိွ ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။

ရဲထြဋ္
International Eleven, 22-12-2006

မီွျငမ္းျပဳစာေစာင္မ်ား

၁။	Electoral Design by Andrew Reynolds,Ben Reilly,Andrew Allis.IDEA, 2005
၂။	The Inpact of Electoral Design on Legislature, by Katz, Richard S., Oxford University Press, 1997.
၃။	Constitutional and Electoral Design by Peter M. Manikas, NDI October 2000