ျပဳျပင္ ရေတာ့မည့္ ၿဗိတိန္ ႏုိင္ငံ စာနယ္ဇင္း ေလာက (၁)

ေနာက္ခံသမိုင္း  

News of the World သတင္းစာ သည္ မီဒီယာ လုပ္ငန္းရွင္ ရူးပတ္မါးေဒါ့၏ ကုမၸဏီ ျဖစ္သည့္ News International က ပိုင္ဆုိင္ေသာ သတင္းစ ာျဖစ္သည္။ ထိုသတင္းစာ သည္ ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားသူ မ်ား၏ အရႈတ္ေတာ္ပံုမ်ား၊ အျခား သတင္းစာမ်ား မရရိွသည့္ သတင္းထူး၊ သတင္းဦးမ်ားကို ေဖာ္ျပေလ့ရိွသည့္ တက္ဘလြိဳက္ သတင္းစာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၿဗိတိန္ ႏုိင္ငံတြင္ ေစာင္ေရ ႏွစ္သန္း ရွစ္သိန္း ေက်ာ္အထိ ေရာင္းခ် ခဲ့ရကာ ေရာင္းအေကာင္းဆံုး သတင္းစာ မ်ားထဲတြင္ အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ News of the World က ၿဗိတိန္ ေတာ္၀င္ မိသားစုမ်ား၏ ဖုန္းမ်ားကို ၾကားျဖတ္ နားေထာင္ ခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး အယ္ဒီတာ တစ္ဦးႏွင့္ သတင္းေထာက္ တစ္ဦးမွာ ဥပေဒအရ အေရးယူ အျပစ္ေပး ျခင္းခံခဲ့ရသည္။

News of the World သတင္းစာႏွင့္ မိခင္ ကုမၸဏီျဖစ္သည့္ News International တို႕က ထိုျဖစ္စဥ္သည့္ က်င့္၀တ္ ခ်ိဳးေဖာက္ေသာ သတင္းေထာက္ အခ်ိဳ႕၏ လုပ္ရပ္သာျဖစ္ျပီး သတင္းစာ၏ မူဝါဒ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ စေကာ့ တလန္ယဒ္ႏွင့္ လန္ဒန္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ ကလည္း ထိုရွင္းလင္းခ်က္ကို လက္ခံျပီး ဆက္လက္ စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း မရိွခဲ့သလို အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ ပါလီမန္ကလည္း သီးျခား စစ္ေဆး ၾကားနာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း မရိွခဲ့ေပ။သို႕ေသာ္ ၂၀၁၁ ဇူလိုင္လတြင္ News of the World က ငွားရမ္း အသံုးျပဳ ခဲ့သည့္ အလြတ ္စံုေထာက္တစ္ဦးက News of the World အေနျဖင့္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ခန္႕ေလာက္ ကပင္စတင္ျပီး ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကား သူမ်ား၏ ဖုန္းမ်ား သာမက အသတ္ခံ ရေသာ၊ ေပ်ာက္ဆံုး ေနေသာ အမ်ိဳးသမီး ငယ္မ်ား၏ မိသားစုမ်ား၊ အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္တြင္ က်ဆံုး သြားေသာ ၿဗိတိသွ် စစ္သည္မ်ား၏ မိသားစုမ်ား၏ ဖုန္းမ်ားကိုပါ ၾကားျဖတ္ နားေထာင္ျပီး သတင္းထူး ရရိွေအာင္ ႀကိဳးစား ခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆို ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ မူ News of the World အယ္ဒီတာမ်ား ကိုယ္တုိင္က ဖုန္းမ်ား ၾကားျဖတ္ နားေထာင္ျခင္း၊ ကြန္ပ်ဴတာ စနစ္ အတြင္းသို႕ တရားမ၀င္ ေဖာက္ထြင္း ၀င္ေရာက္ကာ ကိုယ္ေရး ကိုယ္တာ အခ်က္အလက္ မ်ား ခိုးယူျခင္း တို႕ကို လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းမ်ား ဆက္တုိက္ ေပၚထြက္လာ ခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ News of the World ၏ ပိုင္ရွင္ ျဖစ္သည့္ မားေဒါ့၏ News International ကုမၸဏီႏွင့္ ၿဗိိတိန္ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ား၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕ အႀကီးအကဲ မ်ားၾကား အလုပ္သေဘာ ထက္ပိုမိုသည့္ ဆက္ဆံေရးမ်ား ရိွခဲ့ေၾကာင္း စြတ္စြဲခ်က္မ်ား လည္း ေပၚထြက္ လာခဲ့သည္။

ထို အျဖစ္အပ်က္ မ်ားေၾကာင့္ News International ႏွင့္ News of the World တို႕၏ လုပ္ရပ္မ်ား အေပၚ ရာဇ၀တ္ေၾကာင္း အရ စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တို ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႕အထိ ဖုန္း ၾကားျဖတ္ နားေထာင္မႈ အတြက္ လူ ၁၇ ဦး၊ စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈကို ေႏွာက္ယွက္ မႈျဖင့္ ၇ ဦး၊ ျပည္သူ႕ ၀န္ထမ္းမ်ားကို သတင္း ရရိွေရး အတြက္ လာဘ္ေပးမႈျဖင့္ သတင္းစ ာဆရာ ၂၅ ဦး အပါအ၀င္ ၅၂ ဦး၊ ကြန္ပ်ဴတာ ကြန္ယက္ အတြင္းသို႕ ေဖာက္ထြင္း ၀င္ေရာက္ၿပီး သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ခိုးယူမႈျဖင့္ ၁၇ တို႕ကို ဖမ္းဆီး စစ္ေဆး အေရးယူ လွ်က္ရိွေပသည္။ ထို႕ျပင္ စေကာ့ တလန္ယဒ္ႏွင့္ လန္ဒန္ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ တာ၀န္ရိွသူ အခ်ိဳ႕ ႏႈတ္ထြက္ ခဲ့ရသလို ၁၈၄၃ ခုႏွစ္မွစျပီး  ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာေက်ာ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ News of the World သတင္းစာ လည္း နံမည္ပ်က္­ႏွင့္ ထုတ္ေ၀မႈ ရပ္ဆုိင္း သြားခဲ့ရသည္။

Lord Justic Leveson စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္

News of the World သတင္းစာ၏ ဖုန္း ၾကားျဖတ္ နားေထာင္မႈ အရႈတ္ေတာ္ပံုမွ ေပၚထြက္ လာေသာ သတင္း အခ်က္ အလက္ မ်ားအရ စာနယ္ဇင္း က်င့္၀တ္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ စာနယ္မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ား၊ ျပည္သူ႕ ၀န္ထမ္းမ်ား အၾကား ပံုမွန္ထက္ ပိုေသာ ဆက္ဆံေရး မ်ားသည္ News of the World  တြင္သာမက အျခား သတင္းစာ အုပ္စု မ်ားတြင္ပါ ျဖစ္ေပၚ ေနေၾကာင္း ထင္ရွားလာ ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ကင္မရြန္က တရားရံုးခ်ဳပ္ တရားသူၾကီး Leveson ဦးေဆာင္ ေသာ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ဖြဲ႕စည္း ေပးခဲ့သည္။

အစိုးရ အဖြဲ႕၏ တာ၀န္ ေပးခ်က္အရ Leveson စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ သည္ သတင္းစာမ်ား၏ လုပ္ငန္း ဆုိင္ရာ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေန၊ လက္ေတြ႕ ေဆာင္ရြက္မႈ၊ က်င့္၀တ္ မ်ားတို႕ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး အၾကံျပဳ ခ်က္မ်ားနွင့္ တကြ တင္ျပရမည္ ျဖစ္သည္-

(က)    သတင္းစာမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ား အၾကား ဆက္ဆံေရးႏွင့္ တရားမ၀င္ ဖုန္း ၾကားျဖတ္ နားေထာင္မႈ အပါအ၀င္ အျခား  က်ဴးလြန္ ႏုိင္ဖြယ္ရာ ရိွသည့္ တရားမ၀င္ လုပ္ရပ္ မ်ားကို ျဖစ္ေပၚ ေစခဲ့သည့္ က်င့္၀တ္ ဆုိ္င္ရာ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားကို  ေဖာ္ထုတ္ရန္။

(ခ)       သတင္းစာမ်ားႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ၾကား ဆက္ဆံေရး အေျခအေနႏွင့္ ျပည္သူ႕ အက်ိဳး စီးပြားကို ထိခိုက္ ေစမႈ ရိွမရိွ ေဖာ္ထုတ္ ရန္။

( ဂ)      သတင္းစာ မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ား အၾကား ဆက္ဆံမႈကို သံုးသပ္ရန္။

(ဃ)   သတင္းစာ မ်ား၏ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာကို ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္း ျမွင့္တင္ ေပးႏုိင္မည့္ ထိေရာက္ေသာ မူဝါဒ ႏွင့္ က်င့္၀တ္ ဆိုင္ရာ လုပ္နည္း စနစ္မ်ားကို အႀကံျပဳ တင္ျပရန္

စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္၏ သေဘာထား

ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္းက ဂ်ာနယ္ တစ္ေစာင္တြင္ ၿဗိတိသွ် ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ကင္မရြန္းက Leveson စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္၏ တင္ျပ ခ်က္မ်ားကို ေဆြးေႏြး ရာတြင္ ေကာ္မရွင္မွ တင္ျပသည့္ အဆိုျပဳခ်က္ တစ္ရပ္ ျဖစ္ေသာ သတင္း မီဒီယာ မ်ားကို ဥပေဒျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္မည့္ အစီအစဥ္ကို ကန္႕ကြက္သည္ ဆိုသည့္ သေဘာ သက္ေရာက္ေသာ သတင္း တစ္ခု ေဖာ္ျပ ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တကယ္ေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ကင္မရြန္းက သတင္းစာ မ်ားအေနျဖင့္ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္က မိမိဘာသာ ထိန္းေက်ာင္းသည့္ လုပ္နည္း စနစ္မ်ား ပိုမို ခုိင္မာ ေစရန္ အႀကံျပဳ ထားသည့္ အခ်က္မ်ားကို အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္ လုိေၾကာင္း၊ ထိုသို႕ မလုပ္ေဆာင္ ပါက ပါလီမန္ႏွင့္ အစိုးရက လိုအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းရသည့္ အေျခအေန သို႕ ေရာက္သြား ႏုိ္င္ေၾကာင္း၊ ၎အေနျဖင့္ ထိုကဲ့သို႕ လုပ္ေဆာင္ ရမည့္ အေျခအေနကို ေရွာင္ရွား လိုေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။

စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ျဖစ္သူ တရားသူၾကီး Leveson ကိုယ္တိုင္ ကလည္း ၎၏ အစီရင္ခံစာ နိဒါန္းတြင္ ေကာ္မရွင္၏ တာ၀န္သည္ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ကို တားဆီး ပိတ္ပင္ရန္ မဟုတ္ဘဲ သတင္းစာ ဆရာမ်ား ကိုယ္တုိင္က မိမိတို႕ သတ္မွတ္ ထားသည့္ စံခ်ိန္ စံညႊန္း မ်ားကို လိုက္နာ ေစရန္။ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ေၾကာင့္ ျပည္သူ႕ အက်ိဳးစီးပြားကုိ မထိခိုက္ ေစရန္၊ မရည္ရြယ္ ဘဲႏွင့္ ထိခုိက္မႈမ်ား ျဖစ္လာပါက နစ္နာမႈ မ်ားကို ကုစား ႏုိင္သည့္ စနစ္ တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ ရန္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ ေကာ္မရွင္ အေနျဖင့္ သက္ေသ ၃၃၇ ဦးကို လူကိုယ္တုိင္ စစ္ေဆး ခဲ့သကဲ့သို႕ က်န္သက္ေသ သံုးရာေက်ာ္၏ စာျဖင့္ ေရးသား ထြက္ဆို ခ်က္မ်ားကို ရယူခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုအထဲတြင္ မည္သူ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ကမွ် အစိုးရ သို႕မဟုတ္ ပါလီမန္က ၀င္ေရာက္ ထိန္းေက်ာင္းရာ ေရာက္မည့္ စာနယ္ဇင္း ဥပေဒတစ္ခု လုိအပ္သည္ဟု ေျပာဆိုျခင္း မရိွေၾကာင္း အေလးအနက္ ေဖာ္ျပ ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တရားသူၾကီး Leveson က လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ ဆိုသည့္ အခြင့္အေရး ႏွင့္အတူ ျပည္သူ႕ အက်ိဳးစီးပြား( Public Interest ) ကိုေရွ႕ရႈသည့္  အမွန္တရားကို အေလး ထားမႈ ( Respect the Turth ) ၊ ဥပေဒကို လိုက္နာမႈ ( To Obey the Law ) ၊ ပုဂၢလိက လြတ္လပ္ ခြင့္ႏွင့္ အခြင့္ အေရးကို ေလးစားမႈ ( To Uphold the Rights and Liberties of Individuals) ကို လိုက္နာရန္ လုိေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားသည္ ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။

ေကာ္မရွင္၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ား

ေကာ္မရွင္၏ အႀကံ ျပဳခ်က္မ်ားအနက္ အေရးအႀကီးဆံုး အႀကံျပဳခ်က္မွာ စာနယ္ဇင္း တုိင္ၾကားမႈ ေျဖရွင္းေရး ေကာ္မရွင္ (Press Complaints Commission, PCC) ႏွင့္ ပတ္သက္သည္။ ၿဗိတိန္ ႏုိင္ငံတြင္ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီဟု မရိွဘဲ စာနယ္ဇင္း တုိင္ၾကားမႈ ေျဖရွင္းေရး ေကာ္မရွင္က က်င့္၀တ္ ဆုိင္ရာ ကိစၥမ်ားကို တာ၀န္ယူ ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ သို႕ေသာ္ မားေဒါ့ အရႈတ္ေတာ္ပံု ေပၚထြက္ လာသည့္အခါ ကြန္ဆာေဗးတစ္ ပါတီ၊ ေလဘာ ပါတီႏွင့္ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကရက္ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားက စာနယ္ဇင္း တုိင္ၾကားမႈ ေျဖရွင္းေရး ေကာ္မရွင္၏ ထိေရာက္မႈ မ်ားအေပၚ ေမးခြန္း ထုတ္လာ ခဲ့သည္။ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ ကလည္း PCC ၏ အဓိက ျပႆနာမွာ လြတ္လပ္မႈ မရိွျခင္းႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အရ အားနည္း ခ်က္မ်ား ရိွေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေထာက္ျပ ခဲ့သည္။ PCC အေနျဖင့္ တုိင္ၾကားခ်က္ မ်ားကိုသာ ေျဖရွင္းရန္ တာ၀န္ရိွၿပီး စာနယ္ဇင္း က်င့္၀တ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ သီးျခား အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္သည့္ The Editors’ Code Committee က ေဆာင္ရြက္ကာ ထို ေကာ္မတီကို သတင္းစာ အယ္ဒီတာ မ်ားျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္း ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႕ျပင္ PCC ဥကၠဌ အပါအ၀င္ အဖြဲ႕၀င္မ်ား ခန္႕ထားမႈႏွင့္ ေကာ္မရွင္ အတြက္ လိုအပ္ေသာ ဘ႑ာေငြ မ်ားကုိ Press Standards Board of Finance ( PressBOF ) ကတာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ျပီး ထိုအဖြဲ႕ကို မီဒီယာ လုပ္ငန္း ရွင္ႀကီးမ်ား ျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္း ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေသာ ေကာ္မရွင္ တစ္ခု အျဖစ္ ရပ္တည္ႏုိင္မႈ မရိွသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

အလားတူပင္ PCC စနစ္ အတြင္းသို႕ ၀င္ေရာက္မႈမွာ မိမိ ဆႏၵအေလွ်ာက္ ျဖစ္သည့္ အျပင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အင္အားၾကီး မီဒီယာ အုပ္စု ျဖစ္သည့္ Nothern and Shell အုပ္စုက PCC မွ ႏႈတ္ထြက္ သြားျခင္းေၾကာင့္ PCC ၏ ၾသဇာ သက္ေရာက္မႈ မွာ ပိုမို ေလ်ာ့ပါး သြားခဲ့ ရသည္။ ထိုကဲ့ သို႕ေသာ အာနည္းခ်က္ မ်ား ရိွေနသည့္ အျပင္ တုိင္ၾကားခ်က္ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး PCC အဖြဲ႕၀င္ သတင္းစာမ်ား အေနျဖင့္ မလိုက္နာ မေနရ မဟုတ္ဘဲ ဆႏၵရိွမွသာ လိုက္နာ ႏုိင္သည့္ အတြက္ ထိေရာက္မႈ မရိွ သေလာက္ပင္ ျဖစ္ခဲ့ ရသည္။ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္က ထိုအခ်က္သည္ သတင္းစာ မ်ား၏ က်င့္၀တ္ အဆင့္အတန္းကို ထိန္းသိမ္း ရာတြင္ အဓိက အားနည္းခ်က္ အျဖစ္ သံုးသပ္ခဲ့ၿပီး ျပင္ဆင္ သင့္သည့္ အခ်က္ အမ်ားအျပားကို အႀကံျပဳ ခဲ့သည္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္

ရဲထြဋ္

မွီျငမ္းျပဳစာေစာင္မ်ား

၁။An Inquiry into the Culture, Practices and Ethnics of the Press by Leveson Inquiry

၂။ The Guardian , 4 Dec