ႏုိင္ငံတကာ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ပံု နည္းစနစ္မ်ား

ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီး ၿပီးဆံုးၿပီး ေနာက္တြင္ ကိုလိုနီ ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပား လြပ္လပ္ေရး ရရိွလာခဲ့ ၾကသည့္ အခါ ထိုႏိုင္ငံ မ်ားသည္ မိမိ က်င့္သုံုးသည့္ ႏုိင္ငံေရး စနစ္ေပၚ မူတည္ၿပီး ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ပံု နည္းစနစ္ မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ က်င့္သံုး ခဲ့ၾကသည္။ သို႕ေသာ္ ထိုကဲ့သို႕ ေရြးခ်ယ္ က်င့္သံုးရာတြင္ စနစ္တက် ေရြးခ်ယ္ က်င့္သံုး ျခင္းထက္ လြပ္လပ္စ ႏုိင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ ေခတ္ ေရစီးေၾကာင္း ကို လိုက္၍ လည္းေကာင္း၊ မိမိကို အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့သည့္ ကိုလိုနီ ႏုိင္ငံ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စနစ္ကို ဆက္လက္ လက္ခံသည့္ အေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ တစ္ခါ တစ္ရံ တြင္ မိမိတို႕ စံထားေသာ အေရွ႕ သို႕မဟုတ္ အေနာက္ အုပ္စု ႏိုင္ငံ၏ စနစ္ကို စံနမူနာ ယူ၍ လည္းေကာင္း လိုက္လံ က်င့္သံုး ခဲ့ျခင္းက ပိုမို မ်ားျပား ခဲ့သည္။ အလားတူပင္ စစ္ေအး တိုက္ပြဲလြန္ ကာလတြင္ ႏုိင္ငံ အမ်ား အျပားသည္ တစ္ပါတီ စနစ္မွ ပါတီစံု စနစ္သို႕ ေျပာင္းလဲ ရာတြင္ ျမန္ဆန္ လွေသာ အေျပာင္းအလဲ ေရစီး ေၾကာင္းထဲ၌ လိုက္ပါရင္း ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္သည့္ နည္းစနစ္ အမ်ဳိးမ်ိဳးကို ေရြးခ်ယ္ ခဲ့ၾကသည္။ သို႕ေသာ္ ႏုိင္ငံ အမ်ားအျပား ၌ပင္ မိမိႏုိင္ငံ၏ သမိုင္းေၾကာင္း၊ ထူးျခားေသာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အေျခအေန မ်ားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားၿပီး မွန္ကန္သည့္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ သည့္ နည္းစနစ္ကို ေရြးခ်ယ္ ႏုိင္ျခင္း မရိွေသာေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡ မ်ား ျဖစ္ပြား ခဲ့ရသည္ ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ပင္ ၂၁ ရာစု၌ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ စတင္ က်င့္သံုးသည့္ ႏုိင္ငံမ်ား၊ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးကာလ ႏုိင္ငံမ်ား သာမက ဒီမုိကေရစီ စနစ္ကို ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ က်င့္သံုးလာေသာ ႏုိင္ငံမ်ား တြင္ပင္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္သည့္ နည္းစနစ္သည္ ႏုိင္ငံေရး စနစ္၏ တည္ၿငိမ္မႈ ေပၚတြင္ က်ယ္ျပန္႕ေသာ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ ရိွသည္ကို လက္ခံ လာၿပီး မိမိႏိုင္ငံ အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုး စနစ္ကုိ ေရြးခ်ယ္ ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္း လာသည္ကုိ ေတြ႕ရ ေပသည္။

ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္နည္း စနစ္မ်ား

ႏုိင္ငံတကာ တြင္ က်င့္သံုး ေနေသာ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ နည္းစနစ္ မ်ားကို ေလ့လာပါက အဓိကအား ျဖင့္ ေအာက္ပါ စနစ္သံုးခုကို အေျခခံၿပီး ေဆာင္ရြက္ ေနသည္ကို ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္-

(က)	အမ်ားစုကိုယ္စားျပဳစနစ္ Plurality- Majority System.
(ခ)	အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားျပဳစနစ္ Proportional System
(ဂ)	တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအခ်ိဳးက်ကိုယ္စားျပဳစနစ္ Semi Proportional System

အမ်ားစု ကိုယ္စားျပဳ စနစ္။ ႏုိင္ငံတကာတြင္ အမ်ားဆံုး က်င့္သံုးေသာ စနစ္ ျဖစ္သည္။ မဲဆႏၵနယ္ေျမ တစ္ခု တြင္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးသာ သတ္မွတ္ ထားၿပီး ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ သူမ်ား အတြင္းမွ မဲအမ်ားဆံုး ရရိွသူ က ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံ ရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဤစနစ္ကို Plurality Single- District Systemဟု လည္း ေခၚဆိုေလ့ ရွိၾကသည္။ ဤစနစ္ကို အေျခခံၿပီး ေအာက္ပါ အတိုင္း အမ်ိဳးအစား ေလးမ်ိဳး ခြဲျခား က်င့္သံုး ေလ့ရိွ သည္ကို ေတြ႕ရသည္-

(က)	သာမန္အမ်ားစုျဖင့္အႏုိင္ရသည့္စနစ္ First Past the Post, FPTP ။ ဤစနစ္တြင္ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္သူ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား အတြင္းမွ မဲအမ်ားဆံုး ရရိွသူက မဲဆႏၵနယ္ကို ကိုယ္စား ျပဳသူ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ ခံရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဤစနစ္ကို ႏုိင္သူ အားလံုးယူ Winner Take Allစနစ္ဟုလည္း ေခၚဆို ၾကသည္။ ၿဗိတိသွ်တို႕ က်င့္သံုးေသာ စနစ္ ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ယခင္ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီ ျဖစ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုး က်င့္သံုးသည္။ ရွင္းလင္း လြယ္ကူ မႈေၾကာင့္ လူႀကိဳက္မ်ား ေသာ္လည္း အင္အား ေကာင္းေသာ ပါတီႀကီးတစ္ခု တည္းက လႊတ္ေတာ္ အတြင္း အမ်ားစု ေနရာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားၿပီး ထင္သလို ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ပါတီငယ္မ်ား အေနျဖင့္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အေနျဖင့္ ေထာက္ခံမႈ အသင့္အတင့္ ရေသာ္လည္း မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုျခင္းတြင္ အေရြးခ်ယ္ခံ ႏုိင္ေလာက္ေသာ မဲအေရ အတြက္ မရသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ အတြင္း ကိုယ္စားျပဳ ႏုိင္ခြင့္မရျခင္း စေသာ အားနည္းခ်က္ မ်ား ရိွသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တစ္ခါ တစ္ရံ၌ တစ္နိုင္ငံ လံုးတြင္ လူထု ေထာက္ခံမဲ ၄၅% ခန္႕သာရေသာ ပါတီက လႊတ္ေတာ္ အတြင္း ေနရာ အမ်ားစု ကိုရရိွၿပီး ၂၅% ရေသ ာပါတီက လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာ ၃% သာ ရရိွသည္ ကိုလည္း ေတြ႕ရ တတ္သည္။ ထို႕ျပင္ နယ္ေျမေဒသ တစ္ခုတြင္ လူမ်ိဳးစု တစ္ခု သို႕မဟုတ္ ဘာသာေရး အုပ္စု တစ္ခုက အမ်ားစု ျဖစ္ေနေသာ ေနရာ မ်ားတြင္ လူမိ်ဳးေရး၊ ဘာသာေရး အယူအဆ ျပင္းထန္ သူမ်ား အေရြးခံ ရေလ့ ရိွသည္ ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။
(ခ)	အစုလိုက္မဲေပးသည့္စနစ္ Block Vote System ။ မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ ႏွစ္ေနရာႏွင့္ အထက္ သတ္မွတ္ ထားၿပီး မဲဆႏၵရွင္ မ်ားအတြက္ ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္း အေရ အတြက္ ရိွသေလာက္ မဲေပးခြင့္ ရရိွသည္။ ဥပမာ။ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ သံုးဦး ျဖစ္ပါက မဲသံုးျပားရရိွသည္။ မဲေပးသူမ်ား အေနျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္း စာရင္းထဲမွ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားကို စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ မဲေပးၿပီး အမ်ားဆံုး ရရိွသူ မ်ားကို ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤစနစ္သည္ မဲဆႏၵရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ပါတီ တစ္ခု တည္းမွ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္း တစ္ဦး တည္းကို ေရြးခ်ယ္ ရမည့္ အစား ပါတီ အမ်ား အျပား၏ ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္း မ်ားအတြင္းမွ စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ မဲေပးခြင့္ ရေအာင္ ဖန္တီး ေပးထားျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ မဲေပးသူမ်ား အေနျဖင့္ ပါတီႀကီး တစ္ခုတည္းမွာ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား ကိုသာ စုၿပံဳ မဲေပးျခင္း၊ မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခု အတြင္းရိွ ပါတီ တစ္ခု တည္းမွ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား အခ်င္းခ်င္း ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ မ်ားေၾကာင့္ ပါတီ စည္းရံုးေရးကို ထိခုိက္ျခင္း စေသာ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး မ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚ လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ထိုင္းႏုိင္ငံႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္ ႏုိင္ငံတို႕၌ ဤစနစ္ကို က်င့္သံုးမႈအား ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ရပ္ဆိုင္း ခဲ့သကဲ့သို႕ ဤစနစ္ က်င့္သံုးေသာ အျခားႏုိင္ငံ အမ်ားအျပား သည္လည္း အျခား ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္သည့္ နည္းစနစ္မ်ားကို ေျပာင္းလဲ က်င့္သံုး လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
(ဂ)	ပါတီကိုယ္စားျပဳေရြးခ်ယ္သည့္စနစ္ Party Block Vote ။ မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ အမ်ား အျပား သတ္မွတ္ ထားေသာ္လည္း မဲေပးသူမ်ား အေနျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦး ခ်င္းကို မဲေပးမည့္ အစား ပါတီကိုသာ ေရြးခ်ယ္ၿပီး တစ္မဲသာ ေပးခြင့္ ရသည္။ မဲအမ်ားဆံုး ရရိွေသာ ပါတီက ထိုမဲဆႏၵနယ္ အတြက္ သတ္မွတ္ ထားေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ အားလံုးကို အႏုိင္ရ ရိွ သည့္စနစ္ျဖစ္သည္။ ဤစနစ္သည္ ပါတီမ်ား အေနျဖင့္ မဲဆႏၵနယ္ အတြင္းရိွ လူတန္းစား အသီးသီးကို ကိုယ္စားျပဳမည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား ကို ေရြးခ်ယ္ တင္သြင္းေအာင္ အားေပးၿပီး ပါတီတြင္း၌ အခ်င္းခ်င္း ယွဥ္ၿပိဳင္ရမႈ မရိွေအာင္လည္း ေဆာင္ရြက္ ေပးသည္။ သို႕ေသာ္ ပါတီငယ္မ်ား အေနျဖင့္ မဲဆႏၵနယ္ အတြက္ လိုအပ္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္း အေရ အတြက္ကို ျပည့္မီေအာင္ ရွာေဖြရန္ ခက္ခဲသျဖင့္ ဤစနစ္သည္ အင္အား ေကာင္းေသာ ပါတီမ်ား ကို အသာရ ေစကာ လူထု ေထာက္ခံမႈ အခ်ိဳးအစားထက္ ပိုမိုေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာမ်ားကို အႏုိင္ရ ေအာင္ ဖန္တီး ေပးသည္ ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ စကၤာပူ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အာဏာရ ပါတီသည္ လူထုေထာက္ခံမႈ ၆၁% သာ ရခဲ့ေသာ္လည္း အမတ္ ေနရာ ၉၅%ကို အႏုိင္ရ ခဲ့သည္။ ထိုအားနည္းခ်က္ မ်ားေၾကာင့္ ဤစနစ္ကို လူႀကိဳက္ နည္းပါး ၿပီး ယေန႕ အခ်ိန္တြင္ စကၤာပူ၊ ဒါဘူဂ်ီတီ၊ ကင္းမရြန္း ႏွင့္ ခ်ဒ္ႏုိင္ငံ ေလးႏုိင္ငံ တြင္သာ အသံုးျပဳ လွ်က္ရိွသည္။
(ဃ)	လႊဲေျပာင္း မဲေပး ႏုိင္သည့္ စနစ္ Altarnative Vote System။ ဤေရြးေကာက္ပြဲ နည္းစနစ္ သည္ အေတာ္ အတန္ ရႈပ္ေထြးေသာ နည္းစနစ္ ျဖစ္သည္။ ဤစနစ္တြင္ မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခု အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးသာ သတ္မွတ္ထား ေသာ္လည္း မဲေပးသူမ်ား အေနျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးတည္းကို ေရြးခ်ယ္ ရမည့္ အစား ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ားကို ပထမဦးစားေပး၊ ဒုတိယ ဦးစားေပး၊ တတိယ ဦးစားေပး အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေပး ရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ယခုစနစ္ကို ဦးစားေပး အဆင့္လိုက္ မဲေပးသည့္ စနစ္ဟုလည္း ေခၚဆို ၾကသည္။ အကယ္၍ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းတစ္ဦးသည္ ေထာက္ခံမဲ ၅ဝ% ေက်ာ္ရပါက တိုက္ရိုက္ အေရြးခ်ယ္ ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ မည္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမွ ၅ဝ% ေက်ာ္ မရလွ်င္ ပထမဆံုး ဦးစားေပး ေရြးခ်ယ္ ခံရသူ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား အနက္ မဲအနည္းဆံုး ရေသာ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းကို ယွဥ္ၿပိဳင္ ျခင္းမွ ပယ္ဖ်က္ၿပီး ၎ရရိွေသာ မဲမ်ားကို က်န္ရိွ ေနေသးသည့္ ဒုတိယ ဦးစားေပး ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ားသို႕ မဲျပား တစ္ခုျခင္း အေပၚတြင္ ေရြးခ်ယ္ ထားသည့္ အတိုင္း ခြဲေဝေပးသည္။ ထိုေဆာင္ရြက္မႈကို ေနာက္ဆံုးတြင္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းတစ္ဦးက ၅ဝ% ေက်ာ္မဲရသည္ အထိ အႀကိမ္ႀကိမ္ ထပ္မံ ျပဳလုပ္ ရသည္။ ဤစနစ္၏ အားသာခ်က္မွာ ေရြးခ်ယ္ခံ ရရန္ အခြင့္ အလမ္း နည္းပါးေသာ ပါတီကို ေထာက္ခံသူမ်ား အေနျဖင့္ ၎တို႕၏ ဒုတိယႏွင့္ တတိယ ဦးစားေပး ေရြးခ်ယ္မႈ မ်ားမွ တဆင့္ ပါတီ ႀကီးမ်ားကို ၾသဇာ လႊမ္းမိုး ႏုိင္ေပသည္။ ပါတီႀကီးမ်ား အေနျဖင့္လည္း အျခား ပါတီငယ္မ်ားကို ေထာက္ခံ သူမ်ားက မိမိတို႕ ပါတီကို ဒုတိယ၊ တတိယ ဦးစားေပး အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ ေစရန္ အတြက္ လိုအပ္ေသာ လိုက္ေလ်ာ မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ မိမိပါတီ အက်ိဳး သာမက အျခား အုပ္စုမ်ား၊ လူနည္းစု မ်ား၏ အက်ိဳးကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစားရန္ လိုအပ္ ေသာေၾကာင့္ လူမ်ိဳးစု အမ်ား အျပား ကြဲျပား ျခားနားစြာ ေနထိုင္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ က်င့္သံုး သင့္သည္ဟု ဤစနစ္ကို ေထာက္ခံ သူမ်ားက ဆိုၾကသည္။ သို႕ေသာ္ ဤစနစ္ သည္ လူမ်ိဳးစုမ်ား၊ ဘာသာေရး ကြဲျပား သူမ်ားက သီးျခားေဒသ တစ္ခုတြင္ အမ်ားစုအျဖစ္ စုစည္း ေနထိုင္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေမွ်ာ္မွန္း ထားေသာ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ ရရိွရန္ ခဲယဥ္း ေပသည္။ ထို႕ျပင္ ဤစနစ္ကို က်င့္သံုး ႏုိင္ရန္ အတြက္ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူမ်ား၏ အသိပညာ ဗဟုသုတ ျမင့္မား ရန္လည္း လိုအပ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဤစနစ္ကို ၾသစေတးလ်ႏွင့္ ဖီဂ်ီ၊ ပူပါးဝါး နယူးဂီနီ စေသာ ကြၽန္းႏုိင္ငံ ငယ္မ်ားတြင္ သာအသံုးျပဳ သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ သို႕ေသာ္ အခ်ိဳ႕ ႏုိင္ငံမ်ား၏ ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ စသည္ တို႕ကို ေရြးခ်ယ္သည့္ ေဒသအဆင့္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္မႈ မ်ားတြင္လည္း အသံုးျပဳသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
(င)	ႏွစ္ေက်ာ့ ျပန္ေရြးခ်ယ္ ခံစနစ္ Two Round System ။ ဤစနစ္သည္ လႊဲေျပာင္း မဲေပး ႏုိင္သည့္ စနစ္ကဲ့ သို႕ပင္ သာမန္ အမ်ားစုျဖင့္ ႏုိင္သည့္ စနစ္၏ အားနည္းခ်က္ မ်ားကို ျပဳျပင္ႏုိင္ရန္ အတြက္ က်င့္သံုးျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ က်င့္သံုးရာတြင္ ပထမ အႀကိမ္ ေရြးခ်ယ္မႈကို သာမန္ အမ်ားစု ျဖင့္ ႏုိင္သည့္ စနစ္ကဲ့သို႕ပင္ ေဆာင္ရြက္ သည္။ ထိုအဆင့္တြင္ ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္း တစ္ဦးသည္ ေထာက္ခံမဲ ၅ဝ%ထက္ ေက်ာ္လြန္ ရရိွပါက တစ္ႀကိမ္ တည္းႏွင့္ အေရြးခ်ယ္ခံ ရသည္။ ထိုကဲ့သို႕ မရရိွပါက ဒုတိယ အႀကိမ္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္မႈကို ထပ္မံ ျပဳလုပ္ ရသည္။ ဒုတိယ အႀကိမ္ ေရြးခ်ယ္မႈ ျပဳလုပ္ရာတြင္ အမ်ားစု အသံုးျပဳေသာ နည္းလမ္းမွာ ပထမ အႀကိမ္တြင္ မဲအမ်ား ဆံုးရရိွသူ ႏွစ္ဦးကို ထပ္မံ ယွဥ္ၿပိဳင္ ေစၿပီး ၎တို႕ ႏွစ္ဦးအနက္ မဲအမ်ားဆံုး ရရိွသူကို ေရြးခ်ယ္ ျခင္းျဖစ္သည္။ အျခား နည္းလမ္းမွာ မူလ ယွဥ္ၿပိဳင္သူ အားလံုးကို ျပန္လည္ ယွဥ္ၿပိဳင္ ေစၿပီး ဒုတိယ အႀကိမ္ တြင္မူ ၅ဝ% ေက်ာ္ရန္ မလိုပဲ အမ်ားစု ရသူကို အနုိင္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ ဒုတိယ နည္းလမ္းကိုမူ အသံုးျပဳေသာ ႏုိင္ငံ နည္းပါးသည္။ ပထမ နည္းလမ္းကိုမူ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေရြးခ်ယ္ ရာတြင္ သာမက သမၼတ ေရြးခ်ယ္ရာ တြင္လည္း ႏုိင္ငံ အမ်ားအျပား၌ အသံုးျပဳ လွ်က္ရိွသည္။ ဤစနစ္၏ အားသာခ်က္မွာ မဲဆႏၵရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပန္လည္ စဥ္းစား မဲထည့္ ႏုိင္ျခင္းႏွင့္ လူမ်ားစု၏ ဆႏၵကို ကိုယ္စားျပဳ ႏုိင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အားနည္း ခ်က္မွာမူ ေရြးေကာက္ပြဲ ႏွစ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ရသည့္ အတြက္ ကုန္က်စရိတ္ မ်ားျပားျခင္း ႏွင့္ ဒုတိယ အႀကိမ္တြင္ မဲေပးသူ နည္းပါးေလ့ ရွိျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

ရဲထြဋ္
International Eleven, 17-12-2006

မီွျငမ္းျပဳစာေစာင္မ်ား

၁။	Electoral Design by Andrew Reynolds,Ben Reilly,Andrew Allis.IDEA, 2005
၂။	The Inpact of Electoral Design on Legislature, by Katz, Richard S., Oxford University Press, 1997.
၃။	Constitutional and Electoral Design by Peter M. Manikas, NDI October 2000