ဘုုရ္ွႏွင့္ လွဳပ္ေလျမဳတ္ေလအီရတ္စစ္ပြဲ

၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ စပိုင္း ထဲက အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး ေလာကတြင္ အီရတ္ စစ္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရီပတ္ ဘလီကင္ သမၼတ ဘုရ္ွႏွင့္ ဒီမို ကရက္တို႕ ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားေသာ လႊတ္ေတာ္ အၾကား အားၿပိဳင္မႈက ျပင္းထန္ လာခဲ့သည္။ တကယ္ေတာ့ ဘုရ္ွ၏ အီရတ္ စစ္ပြဲ မူဝါဒ အေပၚ လႊတ္ေတာ္၏ စိန္ေခၚမႈ မ်ားသည္ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ ဘာလတြင္ အီရတ္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕ (Iraq Study Group) ၏ အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚ လာခ်ိန္ ကပင္ စတင္ ခဲ့သည္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။

အီရတ္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕

အီရတ္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕သည္ ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္က ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႕တြင္ ဖြဲ႕စည္း ေပးခဲ့ေသာ အဖြဲ႕ ျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ ရီပတ္ ဘလီကင္ ပါတီမွ ငါးဦး၊ ဒီမို ကရက္ ပါတီမွ ငါးဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ရီပတ္ ဘလီကင္ ဘက္မွ ဂိ်မ္း ေဘကာႏွင့္ ဒီမိုကရက္ ပါတီမွ ဟယ္လ္မီတန္ တို႕မွ ပူးတြဲ သဘာပတိ မ်ားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႕တြင္ ပါဝင္ သူမ်ားမွာ ပါတီ ႏွစ္ခုလံုးက ဝါရင့္၊ သဘာရင့္ သံတမန္မ်ား၊ ဥပေဒ ပညာရွင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သို႕ေသာ္ သမၼတ ဘုရ္ွကမူ မူလထဲက ထိုအဖြဲ႕ကို လႊတ္ေတာ္က သမၼတ၏ လုပ္ငန္း တာဝန္ မ်ားကို စြတ္ဖက္ရန္ ႀကိဳးစားမႈ အျဖစ္ ရႈျမင္ ခဲ့သည္။

၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ ဘာလ ၆ ရက္ေန႕တြင္ အီရတ္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕က ၎တို႕၏ အစီရင္ ခံစာကို ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည္။ ထုိအစီ ရင္ခံစာက ဘုရ္ွ အစိုးရ၏ အီရတ္ စစ္ပြဲ အေပၚ အေကာင္း ျမင္ေနမႈ မ်ားကို ပယ္ခ်ခဲ့ၿပီး အစီရင္ ခံစာ၏ အစတြင္ အီရတ္တြင္ အေမ ရိကန္တို႕ ေအာင္ပြဲခံ ႏုိင္မည္ဟု အာမခံခ်က္ မရိွေၾကာင္း၊ ဘဂၢဒက္ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ျပည္နယ္ မ်ားတြင္ အေျခအေန အလြန္ ဆိုးေနေၾကာင္း ႏွင့္ အေမ ရိကန္တို႕ အေနျဖင့္ အီရတ္ ႏုိင္ငံ အတြင္းက အျဖစ္ အပ်က္ မ်ားကို ခ်ဳပ္ကိုင္ ႏုိင္မႈမွာ တစ္ေန႕ တစ္ျခား ေလ်ာ့နည္း လာေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း အစ ခ်ီၿပီး အီရတ္ စစ္ပြဲ ဆိုင္ရာ မူဝါဒကို ေျပာင္းလဲရန္ အၾကံ ျပဳခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႕၏ အၾကံ ျပဳခ်က္ မ်ားတြင္ စိတ္ဝင္ စားမႈ အခံရဆံုး ႏွစ္ခ်က္မွာ အီရတ္ရိွ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ မ်ားကုိ ၁၅ လ အတြင္း အဆင့္ဆင့္ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး အီရတ္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို တာဝန္ လႊဲေပး ရန္ႏွင့္ အီရတ္ ႏုိင္ငံ တည္ၿငိမ္ေရး အတြက္ အီရန္၊ ဆီရီးယား တို႕ႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ လိုသည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

ဘုရ္ွ ေရြးတဲ့လမ္း

ဘုရွ္က အီရတ္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕၏ အၾကံ ျပဳခ်က္ မ်ားကို တုန္႕ျပန္သည့္ အေနျဖင့္ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁ဝ ရက္ေန႕တြင္ အီရတ္ ဆိုင္ရာ မဟာ ဗ်ဴဟာကို ထုတ္ျပန္ ခဲ့သည္။ ထိုမဟာ ဗ်ဴဟာတြင္ ဘုရ္ွက အီရတ္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕၏ အၾကံျပဳခ်က္ ျဖစ္သည့္ တပ္အင္အား ေလွ်ာ့ခ်ေရး အစား အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ ႏွစ္ေသာင္း ေက်ာ္ကို ထပ္မံ ေစလႊတ္ရန္၊ အီရန္ႏွင့္ ဆီရီးယားကို တင္းတင္း မာမာ ကိုင္တြယ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ ခဲ့သည္။ ဘုရ္ွက အီရတ္တြင္ လံုၿခံဳမႈႏွင့္ တည္ၿငိမ္မႈ ရေအာင္ အရင္ လုပ္ရန္ လိုအပ္ သည္ဟု အေၾကာင္းျပ ခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ထိုတပ္အင္အား တိုးျမႇင့္ မႈသည္ ယာယီ မွ်သာ ျဖစ္ၿပီး ဘဂၢဒက္တြင္ အေျခအေန တည္ၿငိမ္ လာသည္ ႏွင့္အမွ် အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ် သြားမည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့၏။ ထိုကဲ့သို႕ ေျပာဆို လ်င့္ကစား ဘုရ္ွ၏ မူဝါဒကို ဒီမို ကရက္တို႕ ႀကီးစိုးေသာ လႊတ္ေတာ္က အျပင္း အထန္ ဆန္႕က်င္ ခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ အီရတ္ႏုိင္ငံ အေျခအေန ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဇူလိုင္လႏွင့္ စက္တင္ ဘာလတြင္ သမၼတက ျပန္လည္ အစီရင္ ခံရန္ ဥပေဒ ျပ႒န္း ခဲ့သည္။

အီရတ္ အေျခအေန

ဘုရ္ွက သူ၏ အီရတ္ မဟာဗ်ဴဟာ သစ္တြင္ ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေဒသမ်ား၌ ျဖစ္ေပၚ ေနေသာ ဆူနီႏွင့္ ရီွယိုက္ၾကား တိုက္ခိုက္မႈ မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား အေပၚ တိုက္ခိုိက္မႈ မ်ားကို ရပ္တန္႕ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေရးကို အဓိက ေသာ့ခ်က္ လုပ္ငန္း အျဖစ္ သတ္မွတ္ ခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ လက္ေတြ႕တြင္ အေမ ရိကန္ႏွင့္ အီရတ္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား အေနျဖင့္ ဘဂၢဒက္ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ လံုၿခံဳေရး ရရိွေအာင္ ေဆာင္ရြက္ နုိင္ျခင္း မရိွခဲ့ေပ။ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္မည့္ ဇူလိုင္လ ပထမ အပတ္ အတြင္းတြင္ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ား၏ တိုက္ခိုက္မႈ ေၾကာင့္ ဘဂၢဒက္ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေသဆံုးသူ ၅၇၅ ဦးရိွၿပီး ထိုအထဲတြင္ အရပ္သား ၃၇၇ ဦး ပါဝင္ ခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ ဘာသာေရး ဂိုဏ္း အခ်င္းခ်င္း လက္စားေခ် သတ္ျဖတ္မႈ မ်ားတြင္ အရပ္သား ၃၈ ဦးထပ္မံ ေသဆံုးခဲ့ရ သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဘုရ္ွ၏ မဟာ ဗ်ဴဟာ သစ္ကို စတင္  ခ်ိန္မွစၿပီး အေမရိကန္ စစ္သည္ ၆ဝ၂ ဦးေသဆံုး ခဲ့ရၿပီး အီရတ္ စစ္ပြဲ စတင္ ခ်ိန္မွ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၅ ရက္ေန႕အထိ အေမရိကန္ စစ္သည္ ၃၆၁၅ ဦး ေသဆံုးကာ ၂၆၅၅၈ ဦး ဒဏ္ရာ ရခဲ့ရၿပီး ျဖစ္သည္။ အလားတူပင္ မဟာ ဗ်ဴဟာသစ္ စတင္ ခ်ိန္မွ စကာ အီရတ္ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ အရပ္သား ၁၃၇၈၅ ဦး ေသဆံုး ခဲ့ရၿပီး လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိို႕ျပင္ ကုလ သမဂၢ စာရင္းဇယား မ်ားအရ အီရတ္ ျပည္သူ ႏွစ္သန္း ခန္႕မွာ ျပည္ပသို႕ ဒုကၡသည္မ်ား အျဖစ္ ထြက္ခြာ သြားကာ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္သန္း ခန္႕မွာ ျပည္တြင္းတြင္ အိုးအိမ္မဲ့ မ်ားအျဖစ္ ေနထိုင္ ရလွ်က္ ရိွေပသည္။

ထုိကဲ့သို႕ လံုၿခံဳေရး အေျခ အေနမ်ား တိုးတက္ လာမႈ မရိွျခင္း ေၾကာင့္ မတ္လတြင္ ဘုရ္ွသည္ ၎မူလ လ်ာထားသည့္ အင္အား ၂၁၅ဝဝ ဦးအျပင္ ေနာက္ထပ္ အင္အား ၄၇ဝဝ ကုိ အီရတ္သို႕ ထပ္မံ ေစလႊတ္ ခဲ့ရသည္။ ထိုကဲ့သို႕ အီရတ္တြင္ အေျခအေန မေကာင္း သည္ႏွင့္ အတူ အေမရိကန္ ျပည္သူ ေတြက အီရတ္ စစ္ပြဲႏွင့္ ဘုရွ္၏ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေပၚ ယံုၾကည္မႈ ကလည္း က်ဆင္း လာခဲ့သည္။ ဇြန္လ အတြင္း ျပဳလုပ္ ခဲ့သည့္ ျပည္သူ႕ ဆႏၵ သေဘာထား ေကာက္ယူ ခ်က္မ်ား အရ အေမရိကန္ ျပည္သူ ၆ဝ%က အီရတ္သို႕ ေနာက္ထပ္ စစ္သားေတြ ပို႕ခဲ့ျခင္းမွာ အက်ိဳး မရိွဟု ျမင္ေနၿပီး ၅၃%ကမူ အီရတ္ စစ္ပြဲတြင္ အႏုိင္ရမွသာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ အတြက္ ပိုလံုၿခံဳမည္ ဆိုသည့္ ဘုရ္ွ၏ ေျပာစကားကို ယံုၾကည္မႈ မရိွေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထို႕ျပင္ဘုရ္ွ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေပၚ အယံုအၾကည္ မရိွသူ မ်ားမွာ ၆၅% ရိွေန သျဖင့္ ဝါးတားဂိတ္ အေရး အခင္းတြင္းက နစ္ဆင္၏ အေျခအေနႏွင့္ ထပ္တူ နီးပါး ျဖစ္ေန ေပသည္။

ကြန္ဂရက္ႏွင့္ ရုန္းထြက္ေရးလွဳပ္ရွားမႈ

အီရတ္ စစ္ပြဲေပၚ ျပည္သူ လူထု၏ ေထာက္ခံမႈ က်ဆင္း လာသည္ ႏွင့္အမွ် အေမရိကန္ ႏုိင္ငံေရး ေလာက တြင္လည္း အီရတ္မွ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား ရုပ္သိမ္းရန္ ေတာင္းဆို မႈမ်ား ပိုမို ေပၚထြက္ လာခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီလက အီရတ္ စစ္ပြဲ အတြက္ ရန္ပံုေငြ ခြင့္ျပဳ ခဲ့ရာတြင္ လႊတ္ေတာ္က အီရတ္ အစိုးရက ႏုိင္ငံ တည္ၿငိမ္ေရး အတြက္ လုပ္ေဆာင္မႈကို တိုင္းတာမည့္ စံ ၁၈ ခ်က္ကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇူလိုင္လ ၁၂ ရက္ေန႕၌ ဘုရ္ွ အစိုးရက လႊတ္ေတာ္သို႕ အီရတ္ အေျခအေန တိုးတက္မႈ အစီရင္ ခံစာကို တင္ျပ ရာတြင္ အီရတ္ အစိုးရ အေနျဖင့္ ထိုစံ ၁၈ ခု အနက္ ကိုးခုကို ျပည့္မီ ခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ က်န္ကိုးခုကို ဆက္လက္ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေနေၾကာင္း၊ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး အေမရိကန္တို႕ အေနျဖင့္ အီရတ္ အစိုးရကို ဆက္လက္ အကူ အညီ ေပးရန္ လိုအပ္ ေနေသးေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

သို႕ေသာ္ ဒီမိုကရက္တို႕ ႀကီးစိုးေသာ လႊတ္ေတာ္ ကမူ အစီရင္ခံစာ ထြက္ၿပီး ေနာက္ေန႕တြင္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား အဆင့္ဆင့္ ရုပ္သိမ္းရန္ အဆိုကို ဆံုးျဖတ္ ခဲ့ျခင္းျဖင့္ ဘုရ္ွ၏ အစီရင္ခံစာ အေပၚ ယံုၾကည္မႈ မရိွ ၾကာင္း ျပသခဲ့သည္။ အထက္ လႊတ္ေတာ္ ကလည္း အလားတူ တပ္ရုပ္ သိမ္းေရး ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ကို ခ်မွတ္ရန္ ႀကိဳးစား ခဲ့ေသာ္လည္း ရီပတ္ ဘလီကင္ တို႕၏ အခ်ိန္ဆြဲမႈ filibuster ကို ေက်ာ္လႊားရန္ လံုေလာက္သည့္ မဲမရ ရိွေသာေၾကာင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ ႏုိင္ျခင္း မရိွပဲ ျဖစ္ခဲ့ ရသည္။ အကယ္၍ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ ႏိုင္သည့္ တိုင္ ထိုဥပေဒကို ပယ္ခ်မည့္ သမၼတ၏ ဗီတို အာဏာကို ေက်ာ္လႊား ႏုိင္မည့္ လံုေလာက္ေသာ ေထာက္ခံမႈ မရိွပဲ ျဖစ္ေန သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ယခု ႀကိဳးစားမႈ မ်ားမွာ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္အတြင္း တပ္ရုပ္ သိမ္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္ တတိယ အႀကိမ္ လွဳပ္ရွား မႈပင္ျဖစ္သည္။

သို႕ေသာ္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ား၏ အေျဖေပၚ မူတည္ၿပီး တပ္ ရုပ္သိမ္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လွဳပ္ရွားမႈ မ်ားလည္း ေျပာင္းလဲ သြားႏုိင္ ေပသည္။ နုိင္ငံေရး အကဲခတ္ မ်ားကမူ အေမရိကန္ တို႕အေနျဖင့္ အီရတ္မွ ထြက္ခြာ ေတာ့မည္မွာ ေသခ်ာ ေနၿပီ ျဖစ္ကာ မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္ မည္သည့္ ပံုစံျဖင့္ ဆုတ္ခြာမည္ ဆိုသည္ ကိုသာ ေစာင့္ၾကည့္ ရမည္ဟု ေကာက္ခ်က္ ခ်လ်က္ ရိွၾက၏။

ရုပ္သိမ္းေရးလား၊ ထြက္ေျပးေရးလား

အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားက အဆင့္ဆင့္ ႏွင့္စနစ္တက် တပ္ဖြဲ႕မ်ား ရုပ္သိမ္းေရး ဆိုသည့္ စကားလံုးကို တြင္တြင္ႀကီး အသံုးျပဳ ေနေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ား ၾကားမွ အရံႈးႏွင့္ ဆုတ္ခြာ ရျခင္းသည္ လြယ္ကူေသာ ကိစၥ မဟုတ္ သည္ကို သမိုင္း ျဖစ္စဥ္ မ်ားက ျပသလွ်က္ ရိွေပသည္။

ထိုသို႕ ဆုတ္ခြာမႈ မ်ားတြင္ အဆိုးဆံုးမွာ ၁၈၄၂ ခုႏွစ္က ၿဗိတိသွ်တို႕ အာဖဂန္မွ ဆုတ္ခြာ ခဲ့မႈပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္က ၿဗိတိသွ် တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ အရပ္သားေပါင္း တစ္ေသာင္း ေျခာက္ေထာင့္ ငါးရာသည့္ ကာဘူးၿမိဳ႕ ေတာ္မွ ၿဗိတိသွ်ပိုင္ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံသို႕ဆုတ္ခြာခဲ့ ၾကသည္။ ႏွစ္ပတ္ အၾကာတြင္ ထိုအထဲက ၿဗိတိသွ် လူမ်ိဳး တစ္ဦးသာ အိႏၵိယ-အာဖဂန္ နယ္စပ္ (ယခု ပါကစၥတန္-အာဖဂန္နယ္စပ္) သို႕ အသက္ ရွင္လွ်က္ႏွင့္ ျပန္လည္ ေရာက္ရိွ လာခဲ့ ေပသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ဆိုဗီယက္တို႕က ၎တို႕၏ အင္အား တစ္သိန္း ႏွစ္ေသာင္းႏွင့္ စစ္လက္နက္ ပစၥည္း မ်ားကို အာဖဂန္မွ ရုပ္သိမ္း ႏုိင္ရန္ အတြက္ အခ်ိန္ ကိုးလ ယူခဲ့ ရသည္။ သို႕တိုင္ေအာင္ ဆိုဗီယက္ တို႕သည္ ဆိုဗီယက္- အာဖဂန္ နယ္စပ္သို႕ ကုန္းလမ္းျဖင့္ တပ္မ်ား ေရႊ႕ေျပာင္း ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ၿပီး ထိုဆုတ္ခြာမႈ တြင္ ဆိုဗီယက္ စစ္သည္ ၅ဝဝ ခန္႕ က်ဆံုးက သံခ်ပ္ကာမ်ား၊ တင့္ကားမ်ားႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အမ်ား အျပားကို စြန္႕ပစ္ ခဲ့ရသည္ သာမက ကာဘူး ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ ပိတ္မိ ေနေသာ ေနာက္ခ်န္ တပ္မ်ားကို ေလေၾကာင္းမွ ေရႊ႕ထုတ္ ခဲ့ရသည္။

အေမရိကန္တို႕ ေတာင္ ဗီယက္နမ္မွ ဆုတ္ခြာ ခဲ့ရာတြင္လည္း အလားတူပင္ ၾကံဳေတြ႕ ခဲ့ရသည္။ ဗီယက္ေကာင္း တပ္မ်ား ဆိုင္ဂံု ၿမိဳ႕ေတာ္သို႕ သိမ္းပိုက္ ခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ အားလံုး နီးပါး ေတာင္ ဗီယက္နမ္ မွ ရုတ္သိမ္းၿပီး ျဖစ္သည့္တိုင္ သံတမန္မ်ား၊ အၾကံေပး အရာရိွမ်ား၊ မီွခို သူမ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ ဘက္ေတာ္သား မ်ားကို ေရႊ႕ထုတ္ရာတြင္ အခက္အခဲ မ်ားစြာ ေတြ႕ခဲ့ ရသည္။ ထို႕ျပင္ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္ သည္လည္း ထို အရွက္တကြဲ ျဖစ္ရပ္မွ နလံထူ ႏုိင္ရန္အတြက္ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုေက်ာ္ ျပန္လည္ ႀကိဳးစား ခဲ့ရသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ တိုက္ရည္ ခိုက္ရည္ အေကာင္းဆံုး တပ္ဖြဲ႕ တစ္ခု အျဖစ္ ေက်ာ္ၾကားေသာ အစၥေရး တပ္မေတာ္ သည္ပင္ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ လက္ဘႏြန္ ေတာင္ပိုင္းမွ ဆုတ္ခြာရာ၌ ကေသာင္း ကနင္း ျဖစ္ခဲ့ ရေပသည္။

ယခု အီရတ္တြင္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ တစ္သိန္း ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္၊ ေလယာဥ္၊ ရဟတ္ယာဥ္၊ သံခ်ပ္ကာ ႏွင့္ တင့္ကားမ်ား အပါအဝင္ စစ္ယာဥ္ေပါင္း ေလးေသာင္းခြဲ ေက်ာ္သည္ အေျခစိုက္ စခန္း ၁ဝ ခုတြင္ ျဖန္႕ခြဲ ထားၿပီး ထိုတပ္ဖြဲ႕ မ်ားကို အေထာက္ အကူျပဳရန္ အတြက္ ရိကၡာေဝ စခန္း ၃၈ ခု၊ ေလာင္စာဆီ သိုေလွာင္ေရး စခန္း ၁၈ ခုႏွင့္ ခဲယမ္း သိုေလွာင္ရန္ ေနရာ ၁ဝ ခုကို တည္ေဆာက္ ထားရသည္။ ထို႕ျပင္ အေမရိကန္ သံတမန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားသား ငါးေသာင္းခန္႕ ကိုလည္း ေရႊ႕ေျပာင္းရန္ လိုအပ္ ေပသည္။ အလားတူပင္ အေမရိကန္ တို႕ႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သည့္ အီရတ္ ႏုိင္ငံသား ေသာင္းႏွင့္ ခ်ီၿပီး ေရႊ႕ထုတ္ ေပးရမည့္ ျပႆနာ လည္း ရိွေန ေပသည္။ အေမရိကန္တို႕ ေဒၚလာ ဘီလီယံႏွင့္ ခ်ီၿပီး အကုန္ အက်ခံ ေဆာက္လုပ္ ထားသည့္ ကမၻာ ေပၚတြင္ အၾကီးဆံုး သံရံုး အပါအဝင္ အေဆာက္အဦ အမ်ား အျပား မွာမူ ဖ်က္ဆီး ပစ္ခဲ့ ရမည္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး ဌာန ကမူ ပထမ အဆင့္ တပ္မဟာ ၁ဝ ခုေရႊ႕ထုတ္မႈ သည္ပင္ ၁ဝ လခန္႕ အခ်ိန္ယူ ရမည္ ဟု ခန္႕မွန္း ထားသည္။ သို႕ေသာ္ အေမရိကန္တုိ႕ စတင္ ဆုတ္ခြာ သည္ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ား၏ တိုက္ခုိက္မႈ မ်ားက ပိုမို တိုးပြား လာႏုိင္ သကဲ့သို႕ အေမရိကန္ ေခတ္လြန္ အီရတ္ ႏုိင္ငံတြင္ အာဏာကို ထိန္းသိမ္း ႏုိင္ေရး အတြက္ ဆူနီႏွင့္ ရီွယိုက္ တို႕ၾကား တိုက္ခိုက္မႈ မ်ားလည္း ပိုမို ေပၚေပါက္ လာေပမည္။ အေမရိကန္ တို႕ႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ေသာ အီရတ္တို႕ အေပၚ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ မႈမ်ား ပိုျဖစ္ လာမည္ မွာလည္း အေသအခ်ာ ပင္ျဖစ္၏။ ထိုထက္ ပိုဆိုး မည္မွာ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္ အတြင္း ယံုၾကည္မႈ ပ်က္ျပား လာမည့္ အေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ဗီယက္နမ္ စစ္အၿပီးတြင္ အေမရိကန္ တို႕သည္ ထိုဒဏ္ရာကို ကုစားရန္ အတြက္ အခ်ိန္ မ်ားစြာ ယူခဲ့သည့္ သင္ခန္းစာ ရိွခဲ့သည္။

ထို႕ေၾကာင့္လည္း သမၼတဘုရ္ွက အီရတ္တြင္ အေျခ အေနမ်ား မတည္ၿငိမ္မီ ဆုတ္ခြာပါက အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသႏွင့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ၏ လံုၿခံဳမႈ အတြက္ အေျခ အေနေတြ ပိုဆိုး ကုန္မည္ဟု သတိေပး ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဘုရ္ွက အခ်ိန္ မတိုင္မီ ဆုတ္ခြာခဲ့လွ်င္ အီရတ္တြင္ အစုလိုက္ အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား ေပၚေပါက္ လာၿပီး ႏုိင္ငံ ၿပိဳကြဲ ပ်က္စီးကာ ဆိုဗီယက္ ေခတ္လြန္ အာဖဂန္ ႏုိင္ငံကဲ့သို႕ အယ္္လ္ေကဒါတို႕ အတြက္ အေျခစိုက္ စခန္းေကာင္း ရသြား ႏုိင္သည္ဟု ေျပာခဲ့သလို အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသက အေမ ရိကန္တို႕၏ မဟာမိတ္မ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ား အတြက္ပါ အႏၲရာယ္ မ်ားလိမ့္ မည္ဟု ေထာက္ျပ ခဲ့သည္။

သို႕ေသာ္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား ဆက္လက္ တိုက္ပြဲဝင္ ေနပါက အေျခ အေနေတြ ပိုေကာင္း လာႏုိင္မည္ လားဆိုသည့္ အေမးကိုမူ ဘုရ္ွ ကိုယ္တိုင္က ေျဖၾကား ႏုိင္ျခင္း မရိွသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အေမရိကန္ အေနျဖင့္ အီရတ္တြင္ ဆုတ္လည္းစူး၊ စားလည္းရူး အေျခ အေနႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ေနရၿပီ ျဖစ္ရာ အီရတ္မွ အႏိုင္ႏွင့္ ပိုင္းၿပီး ထြက္ခြာ နိုင္မည္လား၊ ဗီယက္နမ္ မွာကဲ့သို႕ အလဲလဲ အၿပိဳၿပိဳျဖင့္ ထြက္ေျပး ရမည္လား ဆိုသည္ကို ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီးတြင္ ခန္႕မွန္း ႏုိင္ေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ မည္သည့္ နည္းျဖင့္ပင္ အဆံုးသတ္ ေစကာမူ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ အီရတ္ စစ္ပြဲ၏ ဒဏ္ရာ ဒဏ္ခ်က္ မ်ားကို ကုစား ႏိုင္ရန္ အတြက္ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ အခ်ိန္ယူ ရေတာ့မည္ ျဖစ္ေပသည္။

ရဲထြဋ္

International Eleven : 2-08-2007

မီွျငမ္းျပဳစာေစာင္မ်ား

၁။	Exit Strategies , Washington Post, 17-7-2007
၂။	Initial Benchmark Assessment Report, 12-7-2007, White House
၃။	Duffey, Michale , How to leave Iraq, IPS News, 19-7-2007
၄။	Military Fatalities: By Time Period News