အၾကမ္းဖက္ဝါဒ၊ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး

အီရတ္ စစ္ပြဲတြင္ အေျခအေန မေကာင္းသျဖင့္ အက်ပ္ ရိုက္ေနေသာ ဘုရ္ွ အစိုးရသည္ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသ ဆိုင္ရာ အေရးႀကီးသည့္ ေနာက္ထပ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုကို ခ်မွတ္ ခဲ့ျပန္သည္။ ဘုရွ္ အစိုးရက ေဆာ္ဒီ အာေရ ဘီးယားႏွင့္ က်န္ပင္လယ္ေကြ႕ ငါးႏုိင္ငံသို႕ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၂ဝ တန္ဖိုးရိွ စစ္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်မည့္ အစီအစဥ္ကို ထုတ္ေဖာ္ ေၾကညာ သကဲ့သို႕ လာမည့္ ဆယ္ႏွစ္ အတြင္း အစၥေရး ႏုိင္ငံသို ေဒၚလာ ၃ဝ ဘီလီယံႏွင့္ အီဂ်စ္ ႏုိင္ငံသို႕ ေဒၚလာ ၁၃ ဘီလီယံ စစ္ေရး အကူအညီ ေပးမည့္ သေဘာ တူညီခ်က္ မ်ားကိုလည္း ထုတ္ျပန္ ေၾကညာ ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ဘုရ္ွအစိုးရ တာဝန္ ရိွသူ တစ္ဦးက ပင္လယ္ေကြ႕ ေဒသရိွ အေမရိကန္ တို႕၏ အဓိက မဟာမိတ္မ်ား ျဖစ္သည့္ ေဆာ္ဒီ၊ အာရပ္ ေစာ္ဘြားမ်ား ျပည္ေထာင္စု၊ ကူဝိတ္၊ ဘာရိန္း၊ ကာတာႏွင့္ ဘာရိန္းတို႕ကို လက္နက္မ်ား ေရာင္းခ် ေပးျခင္းသည္ အီရန္၏ ရန္စ က်ဴးေက်ာ္မႈမွ ကာကြယ္ ႏိုင္စြမ္းရိွရန္ အတြက္ ျဖစ္သည္ဟု ကာကြယ္ ေျပာၾကား ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရ၏။ ထုိအရာရိွႀကီး ကပင္ လက္နက္ ေရာင္းခ်မႈႏွင့္ အစၥေရးႏွင့္ အီဂ်စ္သို႕ စစ္ေရး အကူအညီ ေပးမႈသည္ အေမရိကန္ တို႕၏ ေဒသ ဆိုင္ရာ လံုၿခံဳေရး မဟာဗ်ဴဟာ၏ အစိတ္ အပိုင္း တစ္ရပ္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ အေမရိကန္ တို႕၏ လက္နက္ ေရာင္းခ်မႈႏွင့္ စစ္ေရး အကူအညီ ေပးမႈမ်ားသည္ အေမရိကန္တို႕ လိုခ်င္ ေနသည့္ ေဒသတြင္း တည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ လံုၿခံဳမႈကို ရရိွေအာင္ အေထာက္အကူ ေပးနုိင္ျခင္း ရိွမရိွမွာမူ ေမးခြန္းထုတ္ စရာပင္ ျဖစ္သည္။

အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး

သမၼတ ဘုရ္ွ အစိုးရသည္ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းက ပါလက္ စတိုင္း ျပႆနာသည္ အစၥလမ္ ဝါဒီ အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႕မ်ား အတြက္ စည္းရံုးေရး လက္နက္ေကာင္း ျဖစ္ေန သည္ကို သတိျပဳ မိခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္လည္း ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ ကပင္ ပါလက္စတိုင္း ျပႆနာ ေျဖရွင္း ႏုိင္ေရး အတြက္ ႏွစ္ႏုိင္ငံမူဝါဒ (Two State Solution) ကို ခ်ျပခဲ့သည္။ ထိုမူဝါဒ အရ အစၥေရး အေနျဖင့္ ပါလက္ စတိုင္း နယ္ေျမ မ်ားတြင္ ေနာက္ထပ္ ၿမိဳ႕သစ္ ရြာသစ္မ်ား တည္ေထာင္ၿပီး အစၥေရး လူမိ်ဳး မ်ားကို ေနရာခ် ေနျခင္းကို ရပ္တန္႕ ရမည္ ျဖစ္သကဲ့သို႕ ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္ အေနာက္ ဘက္ကမ္းတြင္ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ ေနထိုင္ သူမ်ားကိုလည္း ဖယ္ရွား ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ အျပန္အလွန္ အားျဖင့္ ပါလက္ စတိုင္းတို႕က အစၥေရး ႏုိင္ငံ၏ လံုၿခံဳေရးကို အာမခံ ရမည္ ျဖစ္သည္။ ဤအဆိုျပဳ ခ်က္သည္ အေျခခံ အားျဖင့္ ေကာင္းမြန္ ေသာ္လည္း ဘုရ္ွအစိုးရ အေနျဖင့္ ထုိသေဘာ တူညီခ်က္ကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ႏုိင္ေအာင္ အစၥေရး တို႕အေပၚ လိုအပ္ေသာ တြန္းအားေပး မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ပ်က္ကြက္ ခဲ့သကဲ့သို႕ ပါလက္စတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားတြင္ အႏုိင္ရခဲ့ေသာ ဟာမားစ္ အဖြဲ႕ကိုလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ပါဝင္ေအာင္ သိမ္းသြင္းရန္ ပ်က္ကြက္ ခဲ့သည္။

အထူးသျဖင့္ ဂါဇာေဒသ အတြင္း တိုက္ခိုက္မႈ မ်ားနွင့္ လက္ဘႏြန္ စစ္ပြဲ အတြင္းတြင္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံက အစၥေရး ႏုိင္ငံအေပၚ တစ္ဘက္သတ္ မ်က္စိ စံုမိွတ္ ေထာက္ခံ ခဲ့မႈမ်ား ေၾကာင့္ ပါလက္စတုိင္း ျပည္သူမ်ား ကေရာ အာရပ္ကမၻာ ကပါ အေမရိကန္ တို႕ကို အေရွ႕ အလယ္ပိုိင္း ျပႆနာတြင္ သမာဓိ ဒိုင္လူႀကီး အျဖစ္ လက္မခံ ႏုိင္ဘဲ ျဖစ္ေနခဲ့ ရသည္။

ယခု အခ်ိန္တြင္ ပါလက္စတိုင္း နယ္ေျမသည္ ဟားမာစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ဂါဇာ ေဒသႏွင့္ ဖာတာ အဖြဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အေနာက္ဘက္ ကမ္းေဒသဟု ႏွစ္ပိုင္း ကြဲေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ဟားမားစ္ အဖြဲ႕ႏွင့္ အစၥေရးၾကား ရရိွ ထားေသာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး မွာလည္း ပ်က္ျပား သြားၿပီ ျဖစ္သည္။ ဘုရ္ွကမူ ၎၏ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လွဳပ္ရွားမႈကို ျပန္လည္ အသက္သြင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းသည့္ အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ရိုက္စ္ကို အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသသို႕ ျပန္လည္ ေစလႊတ္ၿပီး နုိင္ငံတကာ ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခု ျပဳလုပ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၿပီးခဲ့သည့္ ဇူလိုင္လ လယ္က ေၾကညာ ခဲ့သည္။ ဘုရ္ွ၏ အစီအစဥ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လွဳပ္ရွားမႈတြင္ ဂါဇာေ ဒသကို ေဘးဖယ္ ထားၿပီး ဖာတာအဖြဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ အေနာက္ဘက္ ကမ္းႏွင့္ အစၥေရးၾကား တြင္သာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အရင္ ရရိွေအာင္ ရည္ရြယ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ျဖစ္၏။ ဘုရ္ွက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အစီအစဥ္၏ အစိတ္အပိုင္း အျဖစ္ အေနာက္ဘက္ ကမ္းေဒသသို႕ စီးပြားေရး အကူအညီ ေဒၚလာ သန္းႏွစ္ရာႏွင့္ သမၼတ အဘားစ္၏ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕မ်ားသို႕ ေဒၚလာ သန္း ၈ဝ အကူအညီ ေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကမ္းလွမ္း ခဲ့သည္။ ဘုရ္ွ အေနျဖင့္ အေနာက္ဘက္ ကမ္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈမ်ား ရေအာင္ လုပ္ျပ ျခင္းျဖင့္ ဂါဇာ ေဒသ ျပည္သူ မ်ားက ဟားမားစ္တို႕ကို ဖယ္ရွားၿပီး အဘားစ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္သို႕ ျပန္လာ လိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္း ထားပံု ရသည္။

သို႕ေသာ္ ႏုိင္ငံတကာ ကမူ ဘုရ္ွ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဆိုျပဳခ်က္ကို သံသယျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ ေနသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ အီတလီ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး မက္ဆီမို ဒီအလီမာက ဟားမားစ္တုိ႕ကို အထီးက်န္ ထား၍မရ ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဟားမားစ္ တို႕ကို ပါလက္စတုိင္း ျပည္သူတို႕က ဒီမိုကေရစီ နည္းက် ေရြးေကာက္ ထားသည္ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစား ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ ဝါရွင္တန္ အေျခစိုက္ အာရပ္ အေမရိကန္ ေလ့လာေရး အဖြဲ႕မွ ဂ်ိမ္းဇိုဘီကမူ ဘုရ္ွ အစိုးရသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ငါးႏွစ္ခန္႕က လုပ္သင့္ သည္ကို အခုမွ လာလုပ္ ေနသျဖင့္ ေနာက္က် သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အေျခအေန မွန္ကို လ်စ္လ်ဴရႈၿပီး ဝါဒစြဲ၊ ဆႏၵစြဲျဖင့္ လုပ္ေလ့ ရိွသည့္ ဘုရ္ွအစိုးရ ၏ ေနာက္ထပ္ အမွားတစ္ခုသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆို ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

အာရပ္ကမၻာအတြက္ ဒီမုိကေရစီလက္ေဆာင္

သမၼတဘုရ္ွ၏ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ တုိက္ဖ်က္ေရး စစ္ပြဲတြင္ အဓိက ေသာ့ခ်က္မွာ ကမၻာေပၚတြင္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ထြန္းကားေအာင္ အားေပးရန္ ျဖစ္သည္ဟု ဘုရ္ွ၏ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ အမိ်ဳးသား လံုၿခံဳေရး မဟာ ဗ်ဴဟာတြင္ ေဖာ္ျပ ထားခဲ့သည္။ ဘုရ္ွက ဒီမို ကေရစီ ႏုိင္ငံတြင္ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ား အေျခခံ မခံ ႏိုင္ဟု ဆို၏ ထိုအယူအဆ အရပင္ အာရပ္ ကမၻာတြင္ ဒီမို ကေရစီ စနစ္ ထြန္းကားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္းျဖင့္ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းတြင္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ အေျခမခံ ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ရမည္ဟု ေကာက္ခ်က္ ဆြဲခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ထုိေကာက္ခ်က္ ေၾကာင့္ပင္ အီရတ္ ႏုိင္ငံတြင္ ဆဒမ္ကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းတြက္ စံျပ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံ အျဖစ္ ထူေထာင္ရန စီမံ ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္း၌ပင္ ဘုရ္ွအစိုးရသည္ အီဂ်စ္၊ ေဆာ္ဒီ အာေရဗီးယား ႏွင့္ ေဒသတြင္းရိွ ပင္လယ္ေကြ႕ ႏုိင္ငံ မ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ တိုက္တြန္း မႈမ်ား ျပဳလုပ္ ခဲ့ၾကသည္။ သို႕ေသာ္ ထိုဒီမို ကေရစီ စိတ္ကူးယဥ္ အိမ္မက္က အီရတ္ ႏုိင္ငံတြင္ အေျခအေနမ်ား ယိုယြင္း ပ်က္စီး လာမႈႏွင့္ အတူ လြင့္ေမ်ာ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားၿပီ ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၃၊ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္မ်ား ဆီက ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေတာ့ မေယာင္ ေလသံပစ္ ေနေသာ အာရပ္ ႏုိင္ငံမ်ား သည္လည္း ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲ ဘဝသို႕ ေရာက္သြား ၿပီျဖစ္သည္။

ထုိ႕အတူ အေမရိကန္ တို႕သည္လည္း အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းတြင္ အေမရိကန္၏ အမ်ဳိးသား အက်ဳိး စီးပြားကို အေထာက္ အကူ ျပဳသည့္ ႏုိင္ငံ အားလံုးကို မိတ္ရင္း ေဆြရင္းမ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး အကူအညီ ေပးလွ်က္ ရိွေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ထို အကူအညီမ်ား ေပးရာတြင္ ဒီမို ကေရစီႏွင့္ လူ႕အခြင့္ အေရးတို႕ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စံခ်ိန္၊ စံညႊန္းမ်ား ကိုလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားမႈ အလ်င္း မရိွေတာ့ေပ။

United States Institute for Peace သုေတသန အဖြဲ႕မွ ထုတ္ေဝသည့္ စာတမ္းတြင္မူ အေမရိကန္ အေနျဖင့္ သူေျပာတာ လုပ္မယ့္ မဟာမိတ္ ဆိုရင္ အဲဒီ အစိုးရ ဘာလုပ္ေနေန ေထာက္ခံမႈ ေပးသည့္မူကို က်င့္သံုး ေနျခင္း ေၾကာင့္ အာရပ္ ကမၻာတြင္ မေက်နပ္ မႈမ်ား၊ အစြန္းေရာက္ အေတြး အေခၚမ်ား ပိုမို တိုးပြား ေစသည္ဟု ဆိုပါသည္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဌာနမွ ႏွစ္စဥ္ ထုတ္ျပန္သည့္ လူ႕အခြင့္အေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူကုန္ကူးမႈ ဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာ မ်ားတြင္ အီဂ်စ္၊ တူနီးရွား၊ အယ္ဂ်ီး ရီးယား၊ ေဆာ္ဒီ၊ ကာတာ၊ ဘာရိန္း၊ ယူေအအီး၊ ကူဝိတ္ စသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မ်ားကို မလြႊဲ မေရွာင္သာ ခပ္ပါး ပါးေလး ေဖာ္ျပေလ့ ရိွေသာ္လည္း အျခား ႏုိင္ငံမ်ား အေပၚ ခ်မွတ္ေလ့ ရိွသည့္ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႕မႈမ်ား၊ အေရးယူ မႈမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္ အတြက္ ေလသံမွ် မဟ ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ သို႕ေသာ္ အေမရိကန္က ရန္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားေသာ ဆီရီးယား၊ အီရန္ စေသာ ႏုိင္ငံေတြ မွာမူ ေဝဖန္မႈေရာ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ပါ ယွဥ္တြဲ ခံေနရ ေပသည္။

အဆိုးဆံုးမွာ အစၥေရး ႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေမရိကန္ မူဝါဒ ျဖစ္သည္။ အစၥေရး ႏုိင္ငံ၏ လူတစ္ဦးခ်င္း ဝင္ေငြ သည္ စပိန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား တို႕ႏွင့္ တန္းတူ ရိွသည့္တုိင္ အစၥေရး ႏုိင္ငံသည္ အေမရိကန္ ထံမွ အကူအညီ အမ်ားဆံုး ရရိွ ေနသည့္ ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္ႏွစ္အတြင္း တစ္ႏွစ္လွ်င္ ပ်မ္းမွ် ေဒၚလာ သံုး ဘီလီယံ အကူအညီ ရရိွလွ်က္ ရိွသည့္ အျပင္ အျခား ကုန္သြယ္မႈ အခြင့္အေရး မ်ားကိုလည္း ရရိွ ခဲ့သည္။ ထုိ႕ျပင္ အေမရိကန္ သည္ အစၥေရးတို႕က ပါလက္ စတုိင္းႏွင့္ လက္ဘႏြန္ တို႕အေပၚ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ လူ႕ အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကုလ သမဂၢမွ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ရန္ မဆိုထားႏွင့္ ေဝဖန္ ရံႈ႕ခ်သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကိုပင္ ခ်မွတ္ျခင္း မျပဳႏုိင္ေအာင္ ဗီတို အာဏာသံုးၿပီး အကာကြယ္ ေပးထား ခဲ့ေပသည္။

ထုိကဲ့သို႕ အစၥေရး ႏုိင္ငံႏွင့္ အာရပ္ အာဏာရွင္ နိုင္ငံမ်ား၊ ပင္လယ္ေကြ႕ သက္ဦး ဆံပိုင္ ဘုရင့္ နုိင္ငံမ်ား အေပၚ တစ္ဘက္သတ္ ေထာက္ခံ ေနျခင္းေၾကာင့္ အေမရိကန္ တို႕သည္ ဒီမို ကေရစီႏွင့္ လူ႕အခြင့္ အေရးႏွင့္ ပတ္သက္ လာလွ်င္ လိုတစ္မ်ိဳး၊ မလိုတစ္မ်ိဳး မူဝါဒကို က်င့္သံုး ေနသည္ ဆိုသည့္ စြတ္စြဲခ်က္ မ်ားလည္း ေပၚထြက္လာ ျခင္း ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသ ဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္သူ နီးလ္ဟစ္ခ္က အေမရိကန္ တို႕၏ မူဝါဒ ေၾကာင့္ ပါလက္စတုိင္း ျပည္သူ မ်ားႏွင့္ အာရပ္ ျပည္သူမ်ား အတြင္း အေျပာင္း အလဲမ်ား ေပၚေပါက္ ေစရန္ အတြက္ အၾကမ္းဖက္ မႈကိုသာ က်င့္သံုးရမည္ ဆိုသည့္ အစြန္းေရာက္ အေတြး အေခၚမ်ား ေပၚလာ ခဲ့ေၾကာင္း၊ ထို႕အျပင္ အေမရိကန္ တို႕၏ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ တိုက္ဖ်က္ေရး စစ္ပြဲႏွင့္ ဒီမို ကေရစီေရး လွဳပ္ရွား မႈမ်ားကို အစၥလမ္ ဘာသာကို ႏွိပ္ကြပ္ရန္ လွဳပ္ရွားမႈ အျဖစ္ ရႈျမင္လာ ေစေၾကာင္း၊ ထိုအခ်က္ ႏွစ္ခ်က္သည္ အယ္လ္ေကဒါ ကဲ့သို႕ေသာ အစြန္းေရာက္ အစၥလာမ္ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားအတြက္ အေကာင္းဆံုး စည္းရံုေရး လက္နက္ပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဝဖန္ သံုးသပ္ ျပခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဘုရ္ွ၏ အာရပ္ ကမၻာတြင္ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကား ေစျခင္းျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒကို တိုက္ဖ်က္မည္ ဆိုသည့္ အယူအဆ သည္လည္း ေဆးအတြက္ေလး ေနရသည့္ အေျခအေနသို႕ ေရာက္ေနၿပီ ဟု ဆိုရေပမည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေရး

ဘုရ္ွ အေနျဖင့္ အာရပ္ ကမၻာတြင္ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားေရးကို လက္ေတြ႕ ေဆာင္ရြက္ သည့္တိုင္ ေန႕ခ်င္း ညခ်င္း ဒီမို ကေရစီ စနစ္ ခိုင္ခိုင္ မာမာ ေပၚေပါက္ လာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေပ၊ အုပ္စိုးသူ အစိုးရ တစ္ခုကို ျဖဳတ္ခ် ရံုျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ေပၚထြန္း မလာနိုင္ သည္ကို အီရတ္ ႏုိင္ငံက သင္ခန္းစာ ေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ရာ မည္သည့္ အာရပ္ ျပည္သူကမွ် ၎တို႕ ႏုိင္ငံကို ေနာက္ထပ္ အီရတ္ ႏုိင္ငံ အျဖစ္ ခံလိုၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ ထို႕ေၾကာင့္ အေမရိကန္တို႕ အေနျဖင့္ အာရပ္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ တရားေရး ဆိုင္ရာ အေျခခံ အေဆာက္ အအံုမ်ားကို စြမ္းရည္ ျမင့္မား ေစရန္ႏွင့္ ခိုင္မာ ေစရန္ကိုသာ ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ ရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႕မွသာ အာရပ္ ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ ၿငိ္မ္းခ်မ္းစြာ တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ အသြင္ ကူးေျပာင္း ႏုိင္သည့္ အခြင့္အေရး ကိုရရိွမည္ ျဖစ္၏။ ထိုသို႕ တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္မွသာ အာရပ္ လူ႕အဖြဲ႕ အစည္းအတြင္း ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ရိွေနခဲ့သည့္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အရ ကြဲျပား ျခားနားမႈ မ်ားကို ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြး ေျဖရွင္း သြားႏိုင္ခြင့္ ရရိွမည္ ျဖစ္သည္။

သမၼတ ဘုရ္ွ မၾကာခဏ ရည္ညြန္း ေျပာဆိုခဲ့ သကဲ့သို႕ပင္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒီမ်ား အေျခမခံ ႏုိင္ရန္ အတြက္ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ တည္ၿငိမ္မႈ ရိွေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ရမည္ ဆိုသည္မွာ မွန္ကန္ ေပသည္။ သို႕ေသာ္ ထုိရည္မွန္းခ်က္ ရရိွေစရန္ အတြက္ ဘုရ္ွ က်င့္သံုးခဲ့သည့္ မူဝါဒ မ်ားမွာမူ ယခု အခ်ိန္ထိ ခုတ္ရာ တစ္ျခား၊ ရွရာ တစ္ျခား ျဖစ္ေန ဆဲဟုပင္ ဆိုရေပမည္။ ထုိကဲ့ သို႕ေသာ အခ်ိန္တြင္ သက္ဦး ဆံပိုင္ စနစ္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေနေသာ ပင္လယ္ေကြ႕ နုိင္ငံမ်ားသို႕ ဘီလီယံ ႏွင့္ခ်ီသည့္ စစ္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ျခင္း၊ အစၥေရး ႏိုင္ငံသို႕ ဘီလီယံႏွင့္ ခ်ီသည့္ စစ္ေရး အကူ အညီမ်ားေ ပးျခင္းသည္ ဘုရ္ွ ျဖစ္ေစျခင္ေသာ ေအးခ်မ္း တည္ၿငိမ္သည့္ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသ ျဖစ္ေပၚ ေစေရးတြင္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစ လိ္မ့္မည္ မဟုတ္သည္မွာ ေသခ်ာ လွပါသည္။ အကယ္၍ ထိုေငြပမာဏ၏ အစြန္းထက္ မွ်ေလာက္ ကိုသာ လူမႈေရး ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္မႈႏွင့္ အေျခခံ အေဆာက္ အအံု တည္ေဆာက္မႈ တို႕အတြက္ အကူအညီ ေပးၿပီး ပါလက္စတုိင္း ျပႆနာတြင္ ဘက္မလိုက္ ပဲ ေျဖရွင္း ေပးျခင္း ကသာ ဘုရ္ွ၏ ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ျမင္ေရးကို အေထာက္အကူ ေပးႏုိင္လိမ့္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

ထိုသို႕ မဟုတ္လွ်င္မူ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ျပႆနာ မ်ားသည္ အေမရိကန္ တို႕၏ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ တိုက္ဖ်က္ေရး စစ္ပြဲ ေအာင္ျမင္ ေရးတြင္ အႀကီးမား ဆံုးေသာ အခက္အခဲ အျဖစ္ႏွင့္ ဆက္လက္ ရိွေနမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။

ရဲထြဋ္

International Eleven: 16-7-2007

မီွျငမ္းျပဳစာေစာင္မ်ား

၁။	Democracy in the Arab World, a U.S. Goal, Falters By HASSAN M. FATTAH, New York Time, 10-4-2006
၂။	Islam and Democracy, United State Institute of Peace, 2006
၃။	New Bush Initiative Met with Scepticism, PS News, 16-7-2007
၄။	U.S. Plans New Arms Sales to Gulf Allies , Washington Post 28.7.2007