အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ဒီမိုုကေရစီအစဥ္အလာ (၃)

(ဒီမိုုကေရစီ စနစ္၏ အဂၤါရပ္ တစ္ခုုမွ ပံုုမွန္ က်င္းပသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားႏွင့္ ထိုုေရြးေကာက္ပြဲ မ်ားမွတဆင့္  အုုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒ ျပဳေရး လုုပ္ပိုုင္ခြင့္ မ်ားကိုု ျငိမ္းခ်မ္းစြာ လႊဲေျပာင္း ေပးျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ေရာဘတ္ ဂိတ္သည္ သမၼတဘုုရ္ွ ဒုုတိယ သက္တမ္းတြင္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည့္ အျပင္ ၂၀၀၈ သမၼတ ေရြးေကာက္ ပြဲတြင္ အႏုုိင္ ရရိွခဲ့သည့္ သမၼတ အိုုဘားမား လက္ထက္ တြင္လည္း ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ရသူ ျဖစ္သည္။ သူ၏ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဘ၀ အေတြ႕ အၾကံဳကိုု ေရးသားသည့္ Duty စာအုုပ္ အခန္း (၈) Transition တြင္ သမၼတဘုုရ္ွ အုုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕က သမၼတ အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ ခံၿပီးသူ အိုုဘားမားထံ တာ၀န္ လႊဲေျပာင္း ခဲ့သည့္ အေတြ႕ အႀကံဳ မ်ားကိုု ေဖာ္ျပထားရာ ထိုုအခန္းမွ တာ၀န္ လႊဲေျပာင္းျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ျဖစ္စဥ္ မ်ားကိုု ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ေကာက္ႏႈတ္ ဘာသာျပန္ဆိုု တင္ျပအပ္ ပါသည္။ အေမရိကန္ ႏုုိ္င္ငံေရး ေလာက သက္သက္ ႏွင့္သာ ဆိုုင္သည့္ အေၾကာင္းအရာ အခ်ိဳ႕ ကိုုမူ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ပါသည္။ ဂိတ္၏ အေတြ႕အႀကံဳကိုု ေလ့လာျခင္း အားျဖင့္ ဒီမိုုကေရစီ စနစ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ တာ၀န္ လႊဲေျပာင္းမႈ တနည္းအားျဖင့္ အာဏာ လႊဲေျပာင္းမႈ အေျခအေန မ်ားကိုု ဆ၀ါးႏုုိင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ )

သမၼတဘုုရ္ွနဲ႕ ကၽြန္ေတာ္ ရာထူး ခန္႕အပ္ေရး ကိစၥတုန္း ကလိုုပဲ ကၽြန္ေတာ္နဲ႕သမၼတ အိုုဘားမားတိုု႕ ေတြ႕ဆံုုမႈ ဟာလည္း လွ်ိဳ႕၀ွက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ တာပါ။ ႏိုု၀င္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႕မွာ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ မွာ အနုုိင္ရၿပီး ျဖစ္တဲ့ အိုုဘားမားက ခ်ီကာဂိုု ၿမိဳ႕ကိုု ျပန္မယ္။ အဲဒီလိုု မျပန္ခင္ ရီဂင္ ႏုုိင္ငံတကာ ေလဆိပ္ ထဲက မီးသတ္ အေဆာက္အဦ ထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တိုု႕ ေတြ႕ခဲ့ ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္က ရံုုးအဖြဲ႕ ေတြကိုု အခန္းထဲမွာ သီးသန္႕ ေတြ႕ဆံုုဖိုု႕ ရိွတယ္၊ ဘယ္သူမွ မလာနဲ႕လိုု႕ မွာထားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ အတြက္ ထားတဲ့ သီးသန္႕ ဓာတ္ေလွခါးနဲ႕ ေျမေအာက္ ကားဂိုုေဒါင္ကိုု တိုုက္ရိုုက္ဆင္းၿပီး ကၽြန္ေတာ္နဲ႕ ကားသမား ႏွစ္ေယာက္ထဲ ေလယာဥ္ကြင္းကိုု သြားခဲ့ပါတယ္။ အိုုဘားမား ကေတာ့ ကြင္းထဲမွာ ရပ္ထားတဲ့  သူ႕ေလယာဥ္ ဆီကိုု မသြားပဲ မီးသတ္ အေဆာက္အဦကိုု လွည့္၀င္ လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အစည္းအေ၀း ခန္းထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္တိုု႕ ႏွစ္ေယာက္ထဲ ေတြ႕တာပါ။ အိုုဘားမားက လက္ဆြဲ ႏႈတ္ဆက္ ပီးတာနဲ႕ သူ႕အိတ္ထဲက ကၽြန္ေတာ့္ ေမးခြန္း စာရြက္ကိုု ထုုတ္ၿပီး အလုုပ္ကိစၥ တန္းေျပာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က သူ႕ကိုု ေမးခြန္း ကိုုးခုု ေမးထားတာပါ။

ပထမ ေမးခြန္း ကေတာ့ ရိုုးရွင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကိုု ဘာ့ေၾကာင့္ ဆက္ၿပီး တာ၀န္ေပးခ်င္ တာလဲလိုု႕ ေမးတာပါ။ အိုုဘားမားက ပထမအခ်က္က ကၽြန္ေတာ္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္မႈ အေပၚမွာ ႀကိဳက္တယ္၊ ဒုုတိယ အခ်က္ကေတာ့ သမၼတ သက္တမ္း ပထမ ေျခာက္လမွာ သူ႕အေနနဲ႕ စီးပြားေရး က႑ကိုု အာရံုုစိုုက္ ခ်င္တယ္။ (ထိုုအခ်ိန္က အေမရိကန္ ႏုုိင္ငံတြင္ ၂၀၀၈ ဘ႑ာေရး အက်ပ္ အတည္းႏွင့္ ရင္ဆိုုင္ ေနရခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ဘာသာျပန္သူ) ဒါ့ေၾကာင့္ ကာကြယ္ေရး အပိုုင္းမွာ တည္တည္ ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႕ ဆက္လုုပ္ ႏုုိင္တာကိုု လိုုလားတယ္လိုု႕ ေျပာပါတယ္။

ဒုုတိယ ေမးခြန္း ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ့ကိုု ဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာ တာ၀န္ ေပးမွာလည္း ဆိုုတာ ပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္က တစ္ဆက္တည္းပဲ တစ္ႏွစ္ ဆိုုရင္ အိုုဘားမား အဖြဲ႕သားေတြ အတြက္ ကာကြယ္ေရး က႑ကိုု ဆက္တာ၀န္ယူ ႏုုိင္ေအာင္ လံုုေလာက္တယ္လိုု႕ အႀကံေပး ထားပါတယ္။ အိုုဘားမားက အဲဒီကိစၥကိုု လူသိရွင္ၾကား ထုုတ္မေျပာဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တိုု႕ ႏွစ္ေယာက္ၾကား မွာေတာ့ တစ္ႏွစ္ဆိုုတာကိုု အေျခခံ သေဘာတူ ထားမယ္လိုု႕ ဆံုုးျဖတ္ပါတယ္။

တတိယ ေမးခြန္း ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္နဲ႕ အိုုဘားမားဟာ တစ္ေယာက္ အေၾကာင္း တစ္ေယာက္ မသိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ကိုု ယံုုၾကည္ ႏုုိင္ပါ့မလား၊ အမ်ိဳးသား လံုုျခံဳေရး ဆိုုင္ရာ ကိစၥေတြမွာ အတြင္း စည္းအထိ ကၽြန္ေတာ့္ကိုု ပါ၀င္ခြင့္ ျပဳမွာလား ဆိုုတာပါပဲ။ အိုုဘားမား ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ အေပၚမွာ ယံုုၾကည္မႈ မရိွရင္ ဒီတာ၀န္ ေပးဖိုု႕ မကမ္းလွမ္းဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္ကိုု အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတုုိင္း အတြက္ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ရာမွာ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳ မွာပါလိုု႕ ေျပာပါတယ္။

စတုုတၳ ေမးခြန္း ကေတာ့ အမ်ိဳးသား လံုုၿခံဳေရးနဲ႕ ဆုုိင္တဲ့ ၀န္ႀကီး ဌာနေတြ အတြက္ ဘယ္သူ ေတြကိုု လ်ာထား သလဲဆိုုတာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္က သမၼတ အေနနဲ႕ အမ်ိဳးသား လံုုျခံဳေရးနဲ႕ ဆုုိင္တဲ့ ၀န္ႀကီး ဌာနေတြ အတြက္ လူေရြးရာမွာ အသင္းတစ္သင္း အေနနဲ႕ စဥ္းစား သင့္တယ္။ ဒါမွ အလုုပ္လုုပ္ရာမွာ ေပါင္းစပ္ ညိွႏိႈင္းမႈ ေကာင္းမယ္လုုိ႕ ယူဆထား ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ အေတြ႕အၾကံဳ အရ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုုးရ အဖြဲ႕ အေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ႏုုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးနဲ႕ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး တြဲလုုပ္လိုု႕ မရတာေတြ ျမင္ခဲ့ရ ပါတယ္။ အိုုဘားမားက ႏုုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး အတြက္ ဟီလာရီ ကလင္တန္ကိုု လ်ာထား ေၾကာင္းနဲ႕ အၿငိမ္းစား ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဂ်င္ဂ်ံဳးကိုု အမ်ိဳးသား လံုုၿခံဳေရး အႀကံေပး အျဖစ္ လ်ာထားေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

ပဥၥမ ေမးခြန္း ကေတာ့ အိုုဘားမား အေနနဲ႕ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဌာနရဲ့ အရပ္ဘက္ ရာထူး မ်ားကိုု ခန္႕ထား ရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ ပါ၀င္ခြင့္ ေပးမလား ဆိုုတာပါပဲ။ အိုုဘားမား အေနနဲ႕ ႏွစ္သက္ရာ လူကိုု ေရြးလိုု႕ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ မၾကိဳက္ရင္ ပယ္ခ်ခြင့္ ေပးေစခ်င္ တာပါ။ ေနာက္ျပီး အိုုဘားမား ေရြးခ်ယ္တဲ့ သူေတြ စၿပီး တာ၀န္ မထမ္းေဆာင္ ႏုုိင္ခင္ စပ္ကူး မတ္ကူး ကာလမွာ လက္ရိွ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ေနသူ တစ္ခ်ိဳ႕ကိုု ယာယီ ဆက္တာ၀န္ေပး ထားခြင့္လည္း ေတာင္းခဲ့ ပါတယ္။ ဒါမွလည္း လက္ရိွ လုုပ္ငန္းေတြကိုု အဆင္ေျပေျပ နဲ႕ဆက္ လုုပ္ထား ႏုုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။  အိုုဘားမားက ဒါျဖစ္ ႏုုိင္ပါတယ္လိုု႕ ကတိေပးပါ တယ္။ (အေမရိကန္ ႏုုိ္င္ငံေရး စနစ္အရ ၀န္ႀကီး ဌာနမ်ားတြင္ ညႊန္ၾကား ေရးမွဴးခ်ဳပ္ အဆင့္ႏွင့္ အထက္ ေနရာ အမ်ားစုုမွာ သမၼတက ခန္႕အပ္သူမ်ား ( Political Appointees ) ျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ သမၼတ အသစ္ တာ၀န္ယူလွ်င္ ယခင္ သမၼတက ခန္႕အပ္ ခဲ့သူ မ်ားမွာ တာ၀န္မွ အနားယူ ရသည္။ ဘာသာျပန္သူ)

ဆဌမ ေမးခြန္းက ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဒုုတိယ၀န္ႀကီး ရာထူးေနရာနဲ႕ ပတ္သက္ ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တိုု႕ ႏွစ္ေယာက္လံုုး ျဖစ္ႏုုိင္ေခ် ရိွတဲ့သူေတြ အေၾကာင္း ေဆြးေႏြး ခဲ့ပါတယ္။ အိုုဘားမားက ဒုု၀န္ႀကီး ေနရာ အတြက္ ကၽြန္ေတာ္နဲ႕ နီးနီး ကပ္ကပ္ တုုိင္ပင္မယ္ လုုိ႕ကတိ ေပးသြားပါတယ္။

သတၱမ ေမးခြန္း ကေတာ့ လက္ရိွ သမၼတဘုုရ္ွ ခန္႕ထား သူေတြထဲက ကၽြန္ေတာ္ ဆက္တာ၀န္ ေပးခ်င္တဲ့သူ သံုုးေယာက္ကိုု ဆက္ထားလိုု႕ ရမလား ဆိုုတာပါပဲ။ အဲဒီ သံုုးေယာက္ အေၾကာင္း ရွင္းျပေတာ့ အိုုဘားမားက ၾကည့္ရ သေလာက္ စြံမယ့္ပံုုပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူစဥ္းစား ပါ့မယ္ လိုု႕ ေျပာတယ္။

အ႒မ ေမးခြန္းကေတာ့ အိုုဘားမား အေနနဲ႕ သူ႕သက္တမ္း ပထမႏွစ္မွာ ကာကြယ္ေရး ဘတ္ဂ်က္ကိုု အႀကီးအက်ယ္ အေျပာင္းအလဲ လုုပ္ဖိုု႕ ရိွလား ဆိုုတာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္က အိုုဘားမားကိုု ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္တစ္ရာ ေက်ာ္မွာ စစ္ပြဲတစ္ခုု ၿပီးတုုိင္း ကာကြယ္ေရး ဘတ္ဂ်က္ကိုု အႀကီးအက်ယ္ ျဖတ္ေတာက္ ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္တစ္ခါ စစ္ပြဲနဲ႕ ျပန္ႀကံဳေတာ့ အဲဒီ ဘတ္ဂ်က္ ျဖတ္ေတာက္ မႈေတြအတြက္ ေသြးနဲ႕ေခၽြးနဲ႕ ျပန္ေပးဆပ္ ခဲ့ရတယ္လိုု႕ ရွင္းျပခဲ့ ပါတယ္။ အုုိဘားမားက ကာကြယ္ေရး ဘတ္ဂ်က္ကိုု အႀကီးအက်ယ္ ေလွ်ာ့ခ်ဖိုု႕ မရိွဘူး၊ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈကိုု ကုုစားတဲ့ ေနရာမွာ ကာကြယ္ေရး ကိုုလည္း ခ်န္ထားခဲ့ လိုု႕မရဘူး။ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန အေနနဲ႕ ဘ႑ာေငြ သံုုးစြဲရာမွာ ပိုုၿပီး စီစီစစ္စစ္ လုုပ္ဖိုု႕ ေတာ့လိုုမယ္၊ ခက္ခဲတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ဖိုု႕ လိုုလိမ့္မယ္လိုု႕ ေျပာပါတယ္။

ေနာက္ဆံုုး ေမးခြန္း ကေတာ့ အီရတ္စစ္ပြဲနဲ႕ ပတ္သက္ ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က အာဖဂန္ စစ္ပြဲနဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တိုု႕ အျမင္ တူပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အီရတ္စစ္ပြဲနဲ႕ ပတ္သက္ရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၈ လ အတြင္း ရခဲ့တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ ေတြကိုု ဆက္ထိန္း ႏုုိင္ဖိုု႕ အတြက္ သမၼတ အိုုဘားမားရဲ့ အီရတ္စစ္ပြဲ ဆုုိင္ရာ ရည္မွန္းခ်က္ ေတြကိုု ေျပာင္းလြယ္ ျပင္လြယ္ လုုပ္ႏုုိင္ပါ့ မလားလိုု႕ ေမးခဲ့ပါတယ္။ အိုုဘားမားက သူဟာ ေျပာင္းလြယ္ ျပင္လြယ္ ရိွပါတယ္။ အစြန္းေရာက္ အုုပ္စုုေတြ ေနာက္ကိုု ေရဆံုုးေရဖ်ား လိုုက္ဖိုု႕ လက္မတြန္႕ ပါဘူးလိုု႕ ဆိုုပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တိုု႕ ေဆြးေႏြးမႈဟာ မိနစ္ ငါးဆယ္ေလာက္ ၾကာပါတယ္။ အဆံုုးမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ခင္ဗ်ား အေနနဲ႕ ကၽြန္ေတာ့္ကိုု တစ္ႏွစ္ဆက္ တာ၀န္ေပးဖိုု႕ ဆံုုးျဖတ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္ လက္ခံဖိုု႕ အသင့္ ရိွပါတယ္လိုု႕ ေျပာလိုုက္ ပါတယ္။ အိုုဘားမား ကလည္း သူဆံုုးျဖတ္ ထားပါတယ္လုုိ႕ ျပန္ေျဖပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ရဲ့ ေမးခြန္းေတြအေပၚ ေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့အဆံုုးမွာ ကၽြန္ေတာ္က အိုုဘားမားကိုု အခုုလိုု ကတိေပးခဲ့ ပါတယ္ -

“  ကၽြန္ေတာ့္ အေနနဲ႕ ထဲထဲ၀င္၀င္ ေမးခြန္းေတြ ေမးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ့္ဘက္ ကလည္း ကၽြန္ေတာ့္ကိုု တာ၀န္ ေပးတဲ့အခါ ယံုုယံုု ၾကည္ၾကည္ တာ၀န္ေပးပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ဆီမွာ  ျမဳပ္ကြက္ေတြ၊ ဖံုုးကြယ္ ထားတဲ့ တစ္ျခား အစီအစဥ္ ေတြမ်ား ရိွေလ မလားလိုု႕ စိတ္မပူပါနဲ႕လိုု႕အာမခံ ပါတယ္။ အျခား သမၼတေတြ လက္ေအာက္မွာ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ တုန္းကလိုုပဲ ကၽြန္ေတာ္ အေနနဲ႕ အေကာင္းဆံုုး ျဖစ္မယ္လိုု႕ ယံုုၾကည္တဲ့ အႀကံဥာဏ္ ေတြကိုု ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း တင္ျပပါ့မယ္။ သမၼတက ကၽြန္ေတာ္ ေပးတာကိုု လက္မခံဘဲ အျခား နည္းလမ္းကိုု ေရြးခဲ့ရင္ ကၽြန္ေတာ္ ဆက္ေထာက္ခံၿပီး လုုပ္ႏုုိင္ရင္ လုုပ္ပါ့မယ္၊ မလုုပ္နုုိင္ရင္ ထြက္ပါ့မယ္။ ဒါေပမယ့္ သမၼတ လက္ေအာက္မွာ အမႈထမ္း ေနၿပီး ေနာက္ကြယ္က သစၥာမဲ့တဲ့ အလုုပ္မ်ိဳး ကိုုေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ မလုုပ္ပါဘူး။”

သမၼတ အိုုဘားမား လက္ေအာက္မွာ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ ခြဲကာလ တစ္ေလွ်ာက္လံုုး အဲဒီကတိ စကားကိုု ကၽြန္ေတာ္ ၿမဲၿမဲၿမံၿမံ ထိန္းသိမ္း ခဲ့ပါတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)