အာဖရိကေရာက္အေမရိကန္လင္းယုန္

ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တို ဘာလ ၁ ရက္ေန႕တြင္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး မူဝါဒ၌ အေရး ပါေသာ အေျပာင္းအလဲ တစ္ခု ေပၚေပါက္ ခဲ့သည္။ ထို႕ေန႕က  ရမ္းစဖဲလ္ လက္ထက္က စတင္ ခဲ့သည့္ ကာကြယ္ေရး မဟာဗ်ဴဟာ ျပန္လည္ သံုးသပ္ ခ်က္၏ ရလဒ္အျဖစ္ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္ သည္ အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ (United State Africa Command , AFRICOM)  ကို တရားဝင္ စတင္ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္သည့္ အခမ္း အနားကို က်င္းပ ခဲ့သည္။

ေဒသကြပ္ကဲမႈဌာနခ်ဳပ္မ်ား

ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ မ်ားသည္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး မူဝါဒတြင္ အေရး အႀကီးဆံုး အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္သည္။ ထိုဌာနခ်ဳပ္ မ်ားကို  ေပါင္းစည္း ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ (Unified Command) ဟု သံုးစြဲေလ့ ရိွသကဲ့သို႕ ရမ္းစဖဲလ္ လက္ထက္ က တိုက္ပြဲ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ (Combatant Command) ဟုလည္း သံုးစြဲခဲ့ ဖူးသည္။ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္၏ ပူးတြဲ စစ္ဆင္မႈ သေဘာ တရား အရ ကြပ္ကဲမႈ ဌာန ခ်ဳပ္မွဴးသည္ ၾကည္း/ ေရ/ ေလ/ ကမ္းတက္ တပ္ဖြဲ႕ တစ္ခုခုမွ ျဖစ္ႏုိင္ၿပီး  ၎၏ လက္ေအာက္တြင္ ၾကည္း/ေရ /ေလ/ ကမ္းတက္ တပ္ဖြဲ႕ မ်ားကို တြဲဘက္ ထားရိွ ရသည္။ ဌာန ခ်ဳပ္မွဴး မ်ားသည္ စစ္ဆင္ ေရးမ်ား ဆင္ႏြဲ ရာတြင္ ပူးတြဲ စစ္ဦးစီး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠဌႏွင့္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး တို႕မွ တဆင့္ သမၼတ ကိုသာ တာဝန္ခံ ေဆာင္ရြက္ ရသည္။ သက္ဆုိင္ရာ ၾကည္း/ ေရ/ ေလ/ ကမ္းတက္ တပ္ဖြဲ႕ ဦးစီး ခ်ဳပ္မ်ား အေနျဖင့္ ထိုကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ မ်ား၏ စစ္ဆင္ေရး မ်ားကို တိုက္ရိုက္ ကြပ္ကဲခြင့္ မရိွဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္ ေထာက္ပံ့ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ေပးျခင္း၊ စစ္ဆင္ ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ပူးတြဲ စစ္ဦးစီး ခ်ဳပ္ကို အႀကံေပး ျခင္းတို႕သာ ျပဳလုပ္ ရသည္။

ထို႕ျပင္ ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ မွဴးမ်ားသည္ မိမိ ကြပ္ကဲမႈ ေဒသ အတြင္းတြင္ ပဋိပကၡ (Conflict)  ျဖစ္ပြားခ်ိန္ႏွင့္ စစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားခ်ိန္ မ်ားမွသာ အေမရိကန္ အက်ိဳး စီးပြားကို ကာကြယ္ရန္ တာဝန္ ရိွသည္ မဟုတ္ေပ။ ၿငိမ္းခ်မ္းစဥ္ ကာလ၊ အက်ပ္ အတည္း ကာလ(Crisis) မ်ားတြင္လည္း  အေမရိကန္ အက်ိဳး စီးပြား မ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ ႏုိင္ရန္ အတြက္ ႏုိ္င္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဌာန၊ အေမရိကန္ ႏုိ္င္ငံ တကာ အကူအညီ ေပးေရး ေအဂ်င္စီ (USAID) တို႕ႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ရသည္။ ထိုသို႕ ေဆာင္ရြက္ရန္ အတြက္ ကြပ္ကဲမႈ ဌာန ခ်ဳပ္တြင္ အရပ္ဘက္ ဝန္ႀကီး ဌာန မ်ားမွ အရာရိွ မ်ားကို တြဲဘက္ ေပးထားရံု သာမက စစ္ဘက္- နယ္ဘက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး ဆိုင္ရာ ဒုတိယ ဌာန ခ်ဳပ္မွဴး (Deputy  Commander for Civil-Military Activities) အျဖစ္ သံအမတ္ႀကီး တစ္ဦးကို ခန္႕အပ္ ထားေလ့ ရိွသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္၏ ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာန ခ်ဳပ္သည္ စစ္ေရး အရ သာမက ႏုိင္ငံေရး၊ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး အတြက္ပါ တာဝန္ရိွ သည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး ေရာဘတ္ ဂိတ္က အာဖရိက ဌာနခ်ဳပ္ တည္ေထာင္သည့္ အခမ္း အနားတြင္ ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ မ်ား၏ တာဝန္သည္ ကာကြယ္ေရး၊ သံတမန္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး(Defence, Diplomacy, Development, 3 Ds) ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ တစ္ခု ဖြင့္လွစ္ လိုက္ျခင္းသည္ ထိုေဒသ အေပၚ အေမရိကန္ တို႕၏ မဟာ ဗ်ဴဟာ အရ စိတ္ပါ ဝင္စားမႈ အတုိင္း အတာကို ျပလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္ ဟုလည္း ဆိုႏုိင္ ေပသည္။

အာဖရိကတိုက္က အေမရိကန္အက်ိဳးစီးပြားမ်ား

အစဥ္အလာ အားျဖင့္ အေမရိကန္ သည္ အာဖရိကႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး စိတ္ဝင္ စားမႈ မရိွလွေပ။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခား ေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရး ဆိုင္ရာ မူဝါဒ မ်ားတြင္ အာဖရိက သည္ ဥေရာပ၊ အာရွ၊ လက္တင္ အေမရိက တိုက္မ်ား၏ ေနာက္တြင္သာ ရိွခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ၂၁ ရာစုသုိ႕ ဝင္လာ ခ်ိန္တြင္ ေရနံႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ တုိက္ဖ်က္ေရး စစ္ပြဲတည္း ဟူေသာ အေၾကာင္း ႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ အေမရိကန္ တို႕သည္ အာဖရိက တိုက္ကို အာရံု စိုက္လာ ခဲ့ရ ေတာ့သည္။

လက္ရိွ အခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ ေရနံ လိုအပ္ခ်က္၏ ၁၅ % ကို အာဖရိက တုိက္မွ တင္သြင္း လွ်က္ရိွၿပီး လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္ အတြင္းတြင္ ၂၅% မွ ၃၅% အထိ တိုးျမႇင့္ လာမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ျပင္ အာဖရိက တိုက္၏ အဓိက ေရနံ ထုတ္လုပ္ရာ ေဒသ ျဖစ္သည့္ ဂီနီ ပင္လယ္ ေကြ႕ႏွင့္ အာဖရိက အေနာက္ ကမ္းေျခေ ဒသမွ ေရနံမ်ားကို အေမရိကႏွင့္ အေနာက္ ဥေရာပသို႕ အတၱလန္တိတ္ သမုဒၵရာကို ျဖတ္သန္းၿပီး တိုက္ရိုက္ သယ္ေဆာင္ ႏုိင္သျဖင့္ စူးအက္ တူးေျမာင္းကို ျဖတ္သန္း သယ္ေဆာင္ ရသည့္ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသ ေရနံ မ်ားထက္ ပိုမို လံုၿခံဳ စိတ္ခ် ရေပသည္။ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္းမွ ေရနံ မ်ားမွာမူ ပါရွန္ ပင္လယ္ေကြ႕ အဝရိွ ဟိုမုဇ္ ေရလက္ၾကား၊ ပင္လယ္နီ အဝင္ဝရိွ အာဖရိက ဦးခ်ိဳ ေဒသ၊ စူးအက္ တူးေျမာင္း အစရိွသည့္ အခ်က္အျခာ က်သည့္ လမ္းက်ဥ္း မ်ားကို ျဖတ္သန္း ရသျဖင့္ ေရနံ တင္ပို႕မႈ လမ္းေၾကာင္းကို ေနွာင့္ယွက္ ႏုိင္သည့္ အခြင့္ အလမ္း ပိုမို မ်ားျပား ေပသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ပင္ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္မွ စတင္ျပီး ဂီနီ ပင္လယ္ေကြ႕မွ အေမရိကသို႕ တင္ပို႕ေသာ ေရနံ ပမာဏက ေဆာ္ဒီ အာေရ ဗီးယားႏွင့္ ကူဝိတ္ ႏုိ္င္ငံႏွစ္ခု ေပါင္းက တင္ပို႕သည့္ ပမာဏကို ေက်ာ္လြန္ သြားခဲ့သည္။ လက္ရိွ အေျခ အေနတြင္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီ ႀကီးမ်ား ျဖစ္သည့္ အက္ဆြန္ မိုဘုိင္း၊ ရွယ္ဗရြန္ တို႕သာမက ဥေရာပ ကုမၸႀကီးမ်ား ျဖစ္သည့္ တိုတယ္္လ္ႏွင့္ ဘီပီ တို႕ကပါ ဆဟာရ ေတာင္ပို္င္း ေဒသ ႏုိင္ငံ မ်ားတြင္ ေရနံ တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္ေရး အတြက္ ေဒၚလာ ဘီလီယံႏွင့္ ခ်ီၿပီး ရင္းႏွီး  ျမႇပ္ႏွံလွ်က္ ရိွၾကသည္။

တစ္ကမၻာလံုးက အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္ နစၥတန္ စစ္ပြဲ မ်ားကို အာရံုစိုက္ ေနခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္က အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ အမ်ား အျပား ေနထိုင္ ေနသည့္ အာဖရိက တိုက္တြင္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ တုိက္ဖ်က္ေရး အတြက္ ေနာက္ထပ္ စစ္မ်က္ႏွာသစ္ တစ္ခုကို တိတ္တိတ္ ဆိတ္ဆိတ္ တိုးခ်ဲ႕လွ်က္ ရိွေပသည္။ အာဖရိက ႏုိင္ငံ အမ်ား စုတြင္ ႀကံဳေတြ႕ ေနရသည့္ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡမ်ား၊ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါး မႈမ်ား၊  အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ ညံ့ဖ်င္း မႈမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈ မ်ားကလည္း အစၥလာမ္ အစြန္းေရာက္ ဝါဒီမ်ား ေျခကုတ္ ယူရန္ အတြက္ ေရခံ ေျမခံ ေကာင္းမ်ား ျဖစ္ေန ေပသည္။ ထိုိ႕ေၾကာင့္ပင္  ၿပီးခဲ့သည့္ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး  အေမရိကန္ တို႕သည္ ဆဟာရ ေဒသ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ တိုက္ဖ်က္ေရး အစီအစဥ္ တစ္ခုကို ဗဟိုႏွင့္ အေနာက္ အာဖရိကတိုက္ ႏို္င္ငံ ကိုးႏိုင္ငံႏွင့္ ပူးေပါင္း ဖြဲ႕စည္း ခဲ့သည္။ ထိုအစီ အစဥ္တြင္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား အျမဲတမ္း တပ္စြဲ ထားမည့္ အစီအစဥ္ ပါဝင္ျခင္း မရိွ ေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္ သမား မ်ားကို ႏွိမ္နင္း ရာတြင္ အေမရိကန္ တို႕က လက္နက္ႏွင့္ နည္းပညာမ်ား အေထာက္ အကူေပး သကဲ့သို႕ ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား အတြက္လည္း  ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ ေပးသြားမည္ ျဖစ္သည္။

အာဖရိကေဒသကြပ္ကဲမႈဌာနခ်ဳပ္

ထိုကဲ့ သို႕ေသာ မဟာဗ်ဴဟာ လိုအပ္ခ်က္ မ်ားေၾကာင့္ ဘုရ္ွ အစိုးရသည္ အာဖရိက ေဒသႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး ဆိုင္ရာ မဟာ ဗ်ဴဟာကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ခဲ့ ရသည္။ ယခင္က အာဖရိက တိုက္ႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ သံုးခုက ခြဲေဝ တာဝန္ ယူခဲ့ ၾကသည္။ အာဖရိက ၅၃ ႏုိင္ငံ အနက္ ၄၃ ႏုိ္င္ငံက ဥေရာပ ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္၏ ကြပ္ကဲမႈ နယ္ေျမ အတြင္း ပါဝင္ ေနခဲ့ျပီး က်န္ ႏုိင္ငံ မ်ားကို ပစိဖိတ္ ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ အာဖဂန္ႏွင့္ အီရတ္ အပါအဝင္ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသ မ်ားကို တာဝန္ ယူထား ရသည့္ အလယ္ပိုင္း ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ တို႕က ခြဲေဝ တာဝန္ယူ ခဲ့ၾကသည္။ ထို႕ေၾကာင့္  ရမ္းစဖဲလ္ က အာဖရိက ေဒသႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေမရိကန္ မူဝါဒကို တစ္စု တစ္စည္းထဲ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ႏုိ္င္ရန္ အတြက္ အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ တစ္ခု တည္ေထာင္ရန္ အဆိုျပဳ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ ဝါရီလ ၆ ရက္ေန႕တြင္ သမၼတ ဘုရ္ွႏွင့္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးသစ္ ဂိတ္ တို႕က အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ ဖြဲ႕စည္းေၾကာင္း တရားဝင္ ေၾကညာ ခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္ ေအာက္တို ဘာလ  ၁ ရက္ ေန႕တြင္ အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာန ခ်ဳပ္ကို ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိ ဘာလ ၁ ရက္မွ စတင္ လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ အတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈ လုပ္ငန္း မ်ားကို စတင္ လုပ္ေဆာင္ ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိ ဘာလ  ၁ ရက္ေန႕ တြင္မူ အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္သည္ အာဖရိက တိုက္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လုပ္ငန္း တာဝန္ မ်ားကုိ အျခား ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ သံုးခု ထံမွ လႊဲေျပာင္း ရယူၿပီး လုပ္ငန္း မ်ားကို တရားဝင္ စတင္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ေပသည္။ ထိုကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္တြင္ အင္အား တစ္ေထာင့္ သံုးရာ ေက်ာ္ရိွသည့္ အနက္ ထက္ဝက္ ခန္႕မွာ စစ္ဘက္ႏွင့္ မသက္ဆုိင္သည့္ အေမရိကန္ အစိုးရ ေအဂ်င္စီ မ်ားမွ တြဲဘက္ ထားသည့္ ဝန္ထမ္းမ်ား ျဖစ္ကာ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္ ( အေမရိကန္ ဘ႑ာေရး ႏွစ္သည္  ၂ဝဝ၈ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္မွ အစျပဳသည္။) အတြက္ အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ အတြက္ ရန္ပံုေငြ ေဒၚလာ ၃၉၂ သန္း ခြင့္ျပဳ ထားခဲ့သည္။

ဘာေတြလုပ္မလဲ

အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး မဟာ ဗ်ဴဟာ အရ ေဒသ ကြပ္ကဲမ ဌာနခ်ဳပ္ မ်ားသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစဥ္ ကာလတြင္ ေဒသ အတြင္းရိွ အေမရိကန္ အက်ိဳး စီးပြား မ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ရာ၌ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဌာနႏွင့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီ ေပးေရး ေအဂ်င္စီ မ်ား၏ လုပ္ငန္း မ်ားကို အေထာက္ အကူ ေပးသကဲ့သို႕ ေဒသတြင္း ႏုိ္င္ငံ မ်ားႏွင့္ စစ္ဘက္ ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ မႈမ်ား တိုးျမႇင့္ ႏုိင္ေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္မည္ ျဖစ္သည္။ အက်ပ္အတည္း ကာလ (Crisis) တြင္မူ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ က်ေရာက္ မႈမ်ား အတြက္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီ ေပးေရး ေအဂ်င္စီ က အကူအညီ ေပးမႈ မ်ားတြင္ လိုအပ္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္  ေထာက္ပံ့မႈ အကူ အညီမ်ား ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ က်န္ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး အက်ပ္ အတည္း မ်ားတြင္မူ အေမရိကန္ တို႕၏ သံတမန္ေရး လႈပ္ရွား မႈကို စစ္အင္အားျဖင့္ အေထာက္အကူ ေပးျခင္း၊ အေမရိကန္၏ အက်ိဳး စီးပြား မ်ားကို ထိခိုက္ လာလွ်င္ လည္းေကာင္း၊ ပဋိပကၡ အဆင့္သို႕ ေရာက္ရိွ သြားလွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း စစ္ေရး အရ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္ ႏုိင္ေရး အတြက္ ျပင္ဆင္ ထားျခင္း မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ ရမည္ ျဖစ္သည္။ ပဋိပကၡ ကာလတြင္မူ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား အေနျဖင့္ ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္၏ ကြပ္ကဲမႈျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ထိန္းသိမ္းေရး တပ္ဖြဲ႕မ်ား ေစလႊတ္ ျခင္းမွ အစ စစ္အင္အားသံုး တိုက္ခိုက္ ျခင္းမ်ား အထိ လုိအပ္ သလို ေဆာင္ရြက္ ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ ေဆာင္ရြက္ ရာတြင္ ပဋိပကၡကို အျမန္ဆံုး အဆံုးသတ္ ႏုိင္ရန္ႏွင့္ ပဋိပကၡလြန္ ကာလ အေျခအေနကို အေမရိကန္ အက်ိဳး စီးပြား အတြက္ အက်ိဳး အျမတ္ ရရိွ ႏုိင္သည့္ အေျခအေန ေရာက္ရိွ ေစရန္ အတြက္ ႏုိ္င္ငံေရး၊ သံတမန္ေရး နည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ ေပါင္းစပ္ ေဆာင္ရြက္ ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားကို စစ္ဘက္က ဦးေဆာင္ၿပီး က်န္ အရပ္ဘက္ ဌာနမ်ားက ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာန ခ်ဳပ္ကို တည္ေထာင္ ျခင္းျဖင့္ အေမရိကန္တို႕ အေနျဖင့္ အာဖရိက တိုက္၏ လံုၿခံဳေရး ဆိုင္ရာ ၿခိမ္းေျခာက္ မႈမ်ား သာမက အျခား သမားရိုးက် မဟုတ္ေသာ ၿခိမ္းေျခာက္ မႈမ်ား အားလံုး ကိုပါ အေလးထား ကိုင္တြယ္ သြားေတာ့မည္ ဆိုသည္ကို အခ်က္ျပ လိုက္ျခင္းလည္း ျဖစ္ေပသည္။

အေမရိကန္ တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ မတည္ေထာင္ မီကပင္ အာဖရိက ႏုိင္ငံ မ်ားႏွင့္ စစ္ေရး ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ မ်ားကို အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေနၿပီး ျဖစ္သည္။ Combined Joint Task Force – Horn of Africa (CJTF-HOA)   အစီအစဥ္တြင္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ ၂၃ဝဝ သည္ ဒါဘူဂ်ီတီ ႏုိ္င္ငံတြင္ အေျချပဳၿပီး ဒါဘူဂ်ီတီ၊ အီသီယိုပီးယား၊ ကင္ညာ၊ အပါအဝင္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံ ၁၁ ႏုိင္ငံႏွင့္ ပင္လယ္ ေရျပင္ လံုၿခံဳေရး အပါအဝင္ လံုျခံဳေရး ဆိုင္ရာ ကိစၥ မ်ားတြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လွ်က္ ရိွသည္။ အလားတူပင္ Operation Enduring Freedom – Trans-Sahara (OEF-TS)  အစီအစဥ္တြင္ ဆဟာရ ေဒသ ႏုိ္င္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္ အယ္လ္ဂ်ီးယား၊ ခ်ဒ္၊ မာလီ၊ ေမာ္ရိုကို အပါအဝင္ ႏုိင္ငံ ကိုးႏုိင္ငံႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒ တိုက္ဖ်က္ေရး အတြက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ မႈမ်ား ျပဳလုပ္လွ်က္ ရိွသည္။ ထို႕ျပင္ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္ သင္တန္း ေက်ာင္းမ်ားတြင္ အာဖရိက တိုက္ႏုိင္ငံ ၄၅ ႏုိ္င္ငံမွ သင္တန္း သားမ်ားကို ေလ့က်င့္ေပး မည့္ အစီအစဥ္ ကိုလည္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္လွ်က္ ရိွသည္။ အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္မွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဝီလ်ံဝဒ္က ထိုအစီအစဥ္ မ်ားကို ဆက္လက္ ခ်ဲ႕ထြင္ျပီး မိတ္ေဆြ ႏုိင္ငံမ်ား၏ စစ္ဘက္ ဆိုင္ရာ အေျခခံ အေဆာက္ အအံုႏွင့္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမင့္မားေရး၊ စစ္ေရး ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ မႈကို တိုးျမႇင့္ေရး တို႕အတြက္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ဟု ကတိေပး ခဲ့သည္။

သို႕ေသာ္ အေမရိကန္ တို႕၏ အာဖရိက မူဝါဒ အေျပာင္း အလဲကို ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံတိုင္းက ႀကိဳဆို ၾကသည္ေတာ့ မဟုတ္၊ ႏုိ္င္ငံ အမ်ား အျပားက ထိုကဲ့သို႕ ဌာနခ်ဳပ္ တစ္ခု တည္ေထာင္ ျခင္းျဖင့္ အေမရိကန္ တို႕၏ အာဖရိက ဆုိင္ရာ မူဝါဒမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး တိုးတက္မႈ အကူ အညီႏွင့္ လူမႈ ဂရုဏာ အကူအညီ ဗဟိုျပဳ ဝါဒမွ စစ္ေရးဗ ဟိုျပဳ ဝါဒ အျဖစ္သို႕ ကူးေျပာင္း သြားသည္ဟု ရႈျမင္ခဲ့ ၾကသည္။ ထို႕ျပင္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ မ်ားကို လက္ခံျခင္း၊ အေမရိကန္ တို႕ႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း တို႕ေၾကာင့္ လူထုက အေမရိကန္ ေနာက္လိုက္  အျဖစ္ သတ္မွတ္ ခံရမည္ ကိုလည္းေကာင္း၊ မိမိတိို႕ ႏုိင္ငံ မ်ားမွာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ မ်ား၏ ပစ္မွတ္ ျဖစ္လာမည္ ကိုလည္းေကာင္း စိုးရိမ္ ေနၾကသည္။ ဤ အေျခအေန ေၾကာင့္ပင္ အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ ကို အာဖရိက တိုက္တြင္ အေျချပဳ ႏုိင္ျခင္း မရိွဘဲ ဂ်ာမနီ ႏုိင္ငံ တြင္သာ အေျခစိုက္ ထားရသည္။ အလားတူပင္ ဒါဘူဂ်ီတီ ႏုိင္ငံမွ လြဲျပီး အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ မ်ားကို အင္အား အလံုးအရင္း ႏွင့္ အေျချပဳခြင့္ ေပးမည့္ ႏုိင္ငံ ကိုလည္း ရွာမရ ေသးသည္ ကိုလည္း ေတြ႕ရ၏။ ထို႕ေၾကာင့္ အာဖရိက ေဒသ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ သည္ အေမရိကန္ တို႕၏ အာဖရိက ဆုိင္ရာ အကိ်ဳး စီးပြားကို မည္မွ် အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္စြမ္း ရိွမည္ ဆိုသည္ ကို ေစာင့္ၾကည့္ ရဦး မည္သာ ျဖစ္ေပသည္။

ရဲထြဋ္

မီွျငမ္းျပဳစာေစာင္မ်ား

၁။	Joint Warfare of the Armed Forces of the United State, Joint Publication 1, 14-11-2000
၂။	U.S. Africa Aid Is Increasingly Military, Wshington Post, 18 - 7 - 2008
၃။	The Scramble for Africa's Oil,  By Christopher Thompson , New Statesman, 14 - 6-  2007
၄။	www. africom.mil မွ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား။