အိုဘားမားရဲ့ အာဖဂန္မဟာဗ်ဴဟာသစ္

သံုးလေက်ာ္ အာဖဂန္ စစ္ပြဲ အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာ သစ္ကို စဥ္းစား ၿပီးေနာက္ အိုဘားမားက ၎၏ မဟာ ဗ်ဴဟာကို ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႕၌ ၀က္စ္ပိြဳင့္ စစ္တကၠသိုလ္ ဗိုလ္ေလာင္း မ်ားကို မိန္႕ခြန္း ေျပာၾကား ရင္းျဖင့္ ခ်ျပ ခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ထိုမဟာ ဗ်ဴဟာ သစ္က ေအာင္ပြဲ ရမည္ ဆိုသည့္ ယံုၾကည္မႈ ေတြထက္ ေအာင္ပဲြ အေပၚ သံသယေတြ ေပၚလာ ေအာင္သာ လုပ္ေဆာင္ ေပးႏုိင္ ခဲ့သည္။

အေျခခံမ႑ိဳင္သံုးခု

အိုဘားမား၏ မဟာဗ်ဴဟာသည္ မ႑ိဳင္ သံုးခု ေပၚတြင္ အေျခခံသည္။ ပထမ မ႑ိဳင္မွာ စစ္ေရး ျဖစ္ၿပီး အိုဘားမားက လာမည့္ ၁၈ လအတြင္း တာလီဘန္ တို႕၏ စစ္ေရး စြမ္းရည္ကို ရိုက္ခ်ိဳး ႏုိင္ရန္  အတြက္ ေနာက္ထပ္ တပ္အင္အား သံုးေသာင္းကို ၂၀၁၀ ႏွစ္ ဆန္းမွ စတင္ တုိးျမႇင့္ ခ်ထားရန္ ဆံုးျဖတ္ ခဲ့သည္။ ထိုတပ္ဖြဲ႕ မ်ားကို ၂၀၁၀ ေမလ အၿပီး ျဖန္႕က်က္ ခ်ထားမည္ ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ မ်ားသည္ တာလီဘန္ တပ္ဖဲြ႕ မ်ားကို ေခ်မႈန္းရန္၊ လူဦးေရ ထူထပ္သည့္ ၿမိဳ႕ႀကီး မ်ားကို ထိန္းသိမ္း ရန္ႏွင့္ အာဖဂန္ တပ္ဖဲြ႕မ်ားကို ေလ့က်င့္ ေပးရန္ ဆိုသည့္ ရည္မွန္းခ်က္ တာ၀န္ သံုးခုကို ထမ္းေဆာင္ ရမည္ ျဖစ္သည္။ အိုဘားမားက ေနတိုး အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္ ျပင္သစ္မွ တပ္အင္အား ႏွစ္ေထာင္၊ အီတလီမွ တစ္ေထာင့္ ငါးရာ၊ ၿဗိတိန္မွ တစ္ေထာင္ ကိုလည္း အာဖဂန္ရိွ ေနတိုး တပ္ဖြဲ႕မ်ား အတြက္ ထပ္မံ ျဖည့္တင္း ေပးရန္ ပန္ၾကား ခဲ့သည္။ အိုဘားမား၏ မဟာ ဗ်ဴဟာမွာ အီရတ္မွာ ကဲ့သို႕ပင္ တာလီဘန္ မ်ားကို အခ်ိန္တို အတြင္း ဦးက်ိဳးေအာင္ တိုက္ခိုက္၊ တစ္ခ်ိန္ တည္း၌ အာဖဂန္ တပ္မ်ားကို စြမ္းရည္ ျမင့္မား လာေအာင္ ေလ့က်င့္၊ အေျခအေန တည္ၿငိမ္ သြားပါက အေမရိကန္ႏွင့္ ေနတိုး တပ္ဖြဲ႕ မ်ားက အာဖဂန္ တပ္မ်ားကို တာ၀န္ လႊဲၿပီး အဆင့္ဆင့္ ဆုတ္ခြာ ရုပ္သိမ္း ဆိုသည့္ မဟာဗ်ဴဟာ မွ်သာ ျဖစ္သည္။

အိုဘားမား မဟာ ဗ်ဴဟာ၏ ဒုတိယ မ႑ိဳင္မွာ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ဖို႕ ျဖစ္သည္။ အုိဘားမားက အေမရိကန္ႏွင့္ မဟာမိတ္ မ်ားသည္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး အာဖဂန္ ျပည္သူ ေတြ၏ လူေနမႈ ဘ၀ တိုးတက္ေရး အတြက္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္း ေတြကို ပိုမို လုပ္ေဆာင္ ေပးသြား မည္ဟု ဆိုသည္။ ဒီမဟာဗ်ဴဟာ ကလည္း ကာဇိုင္း အစိုးရ တက္လာ ကတည္းက အေမရိကန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္း အ၀န္းက လုပ္လာ ခဲ့သည့္ အလုပ္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ အိုဘားမားက ကာဇိုင္း အစိုးရ အတြင္း အဂတိ လိုက္စားမႈ မ်ားေၾကာင့္ ယခင္ စီမံကိန္းမ်ား အေဟာသိကံ ျဖစ္ခဲ့ ရသည္ကို အသိအမွတ္ ျပဳခဲ့ျပီး ႀကီးၾကပ္ စစ္ေဆးမႈ မရိွဘဲ ေငြေတြ ပံုေပး ခဲ့သည့္ ေခတ္ကုန္ ခဲ့ၿပီဟု သတိေပး ခဲ့သည္။ အာဖဂန္ အစိုးရ အေနျဖင့္ အဂတိ လိုက္စားမႈ မ်ားကို တိုက္ဖ်က္ရန္ ၊ တာ၀န္ရိွ သူမ်ားကို အေရးယူရန္ လိုအပ္ၿပီး အေမရိကန္ တို႕၏  အကူအညီ မ်ားသည္ အာဖဂန္ ျပည္သူ မ်ားကို တိုက္ရိုက္ အကိ်ဳး ရိွေစမည့္ လယ္ယာ စိုုက္ပ်ိဳး ေရးလို က႑ ေတြမွာ ပိုသံုး မည္ဟု ကတိ ေပးခဲ့သည္။

တတိယ မ႑ိဳင္ ကေတာ့ အာဖဂန္ စစ္ပြဲ ေအာင္ျမင္ မႈကို ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံ၏ အၾကမ္းဖက္ ၀ါဒ တုိက္ဖ်က္ေရး လုပ္ေဆာင္ မႈမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ဟန္ခ်က္ ညီညီ ေဆာင္ရြက္ ေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုအယူ အဆသည္ အိုဘားမား၏ ပထမ အႀကိမ္ အာဖဂန္ မဟာ ဗ်ဴဟာ ခ်ျပစဥ္ ကလည္း ပါ၀င္ ခဲ့သည့္ အယူအဆ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ယခု တစ္ႀကိမ္တြင္ အိုဘားမားက ပါကစၥတန္ အေနျဖင့္ ၎နယ္ေျမ ထဲတြင္ ခုိလံႈ ေနသည့္ တာလီဘန္ႏွင့္ အယ္လ္ေကဒါ မ်ားကို ယခုထက္ ပိုၿပီး တင္းတင္း က်ပ္က်ပ္ ကိုင္တြယ္ ေခ်မႈန္းဖို႕ ေတာင္းဆို ထားခဲ့သည္။

တကယ္ေတာ့ အိုဘားမား အေနျဖင့္ အာဖဂန္ ဆုိင္ရာ မဟာ ဗ်ဴဟာကို ထုတ္ျပန္ ေၾကညာ ျခင္းသည္ တစ္ႏွစ္ အတြင္း ဒုတိယ အႀကိမ္ ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႕တြင္ သူ႕အစိုးရ၏ အာဖဂန္ မဟာ ဗ်ဴဟာသစ္ကို ေၾကညာ ၿပီးေနာက္ ေနာက္ထပ္ တပ္အင္အား ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ ပို႕ခဲ့သည္။ ရွစ္လ အၾကာတြင္ ေနာက္ထပ္ မဟာ ဗ်ဴဟာသစ္ကို ေၾကညာ ၿပီးေနာက္ အင္အား သံုးေသာင္း ထပ္ပို႕မည္ ဆိုရာ ၂၀၁၀ ႏွစ္လယ္တြင္ အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ တစ္သိန္းေက်ာ္ အာဖဂန္တြင္ ေရာက္ေနမည္ ျဖစ္သည္။ အခုလို မဟာ ဗ်ဴဟာေတြ ထပ္ျပန္ တလဲ ထုတ္ေန ရျခင္းကိုက အေမ ရိကန္ေတြ အာဖဂန္မွာ အလုပ္ မျဖစ္ျခင္းကို ျပေနသည္။ ထိုကဲ့သို႕ အလုပ္ မျဖစ္တာေတြ မ်ားလာလွ်င္ အာဖဂန္ စစ္ပြဲအတြက္ လိုအပ္ ေသာ ေငြေၾကး ရဖို႕ လႊတ္ေတာ္ကို စည္းရံုး ရာတြင္ အခက္ေတြ႕ ႏုိင္ေပသည္။

ဘ႑ာေရး၀န္ထုပ္၀န္းပိုး

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အတြက္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး အသံုး စရိတ္ လ်ာထား ခ်က္မွာ ၅၃၄ ဘီလီယံ ျဖစ္သည္။ ထိုထဲမွာ အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္ အသံုး စရိတ္ေတြ မပါေသး။ အီရတ္ စစ္ပြဲ အတြက္က ၆၂ ဘီလီ ယံႏွင့္ အာဖဂန္ အတြက္ ၆၃ ဘီလီယံ ထပ္သံုးရန္ လ်ာထားသည္။ ယခု မဟာ ဗ်ဴဟာ အရ ထပ္တိုးမည့္ တပ္မ်ား အတြက္ ေနာက္ထပ္ ၃၀ ဘီလီယံ သံုးရမည္။ ထိုသို႕ ဆိုလွ်င္ ၂၀၁၀ အတြက္ ကာကြယ္ေရး အသံုး စရိတ္သည္ ေဒၚလာ ၇၁၆ ဘီလီယံ အထိ ရိွလာမည္ ျဖစ္သည္။ ယခုကဲ့သို႕ ျပည္တြင္းမွာ ဘ႑ာေရး အက်ပ္ အတည္းႏွင့္ ႀကံဳေနခ်ိန္တြင္ အာဖဂန္ စစ္ပြဲ အတြက္ ေငြေတြ ထပ္တိုး ေပးဖို႕ကို ဆန္႕က်င္ မႈေတြ အမ်ားႀကီး ႀကံဳႏုိင္သည္။ မဲဆႏၵရွင္ ေတြက မႀကိဳက္လွ်င္ ၂၀၁၀ မွာ လႊတ္ေတာ္ သက္တမ္းလယ္  ( Midterm Election) ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ရမည့္ အမတ္ေတြ ကလည္း စစ္အသံုး စရိတ္ေတြ ထပ္တိုး ေပးဖို႕ လြယ္လြယ္ႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ ရဲမည္ မဟုတ္ေပ။

အာဖဂန္ျပည္သူေတြ

ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္ လတြင္ အာဖဂန္ရိွ အေမ ရိကန္ႏွင့္ ေနတိုး တပ္ဖြဲ႕မ်ား၏ တပ္မွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး McChrystal က အာဖဂန္ အေျခအေန အေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ စာတမ္း တစ္ေစာင္ တင္သြင္း ခဲ့သည္။ ထိုစာ တမ္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး McChrystal က အာဖဂန္ စစ္ပြဲ ေအာင္ႏုိင္ေရး အတြက္ ေသာ့ခ်က္သည္ နယ္ေျမ သိမ္းႏုိင္မႈ မဟုတ္ဘဲ အာဖဂန္ ျပည္သူ ေတြ၏ ယံုၾကည္ အားကိုးမႈ ရရိွေရး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႕ျပင္ လက္ရိွ အေျခအေနတြင္ အာဖဂန္ ျပည္သူ ေတြက အာဖဂန္ အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို အယံု အၾကည္ မရိွ သကဲ့သုိ႕ အာဖဂန္ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ ေတြကိုလည္း အားမကိုး၊ ႏုိင္ငံတကာ တပ္ဖြဲ႕ ေတြကိုလည္း ယံုၾကည္မႈ မရိွ ျဖစ္ေနသည္။ ထုိအေျခ အေနကို ေျပာင္းလဲ ေရးသည္ အေရး အႀကီးဆံုး လုပ္ငန္း ျဖစ္သည္ဟု သတိေပး ခဲ့သည္။

အိုဘားမားက သူ႕မိန္႕ခြန္းတြင္ အာဖဂန္ အစိုးရကို အဂတိ လိုက္စား မႈမ်ား တုိက္ဖ်က္ ေပးရန္ တိုက္တြန္း ခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ လက္ေတြ႕တြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပ သမဂၢ အတြက္ ကာဇိုင္း အစိုးရမွ လဲြၿဲပီး အားကိုးမရိွ ျဖစ္ေနသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မသမာ မႈမ်ား ရိွခဲ့သည္ကို ကုလ သမဂၢ ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ မ်ားေရာ၊ ဥေရာပ သမဂၢ ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕မ်ား ကေရာ ထုတ္ေျပာ ခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ဒုတိယ အေက်ာ့ ေရြးေကာက္ ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္သည့္ အခါ အလားတူ အျဖစ္မ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ မႈမ်ား လုပ္ဖို႕ ကာဇိုင္း အစိုးရကို ဖိအား မေပးႏုိင္ခဲ့။ ဖိအား မေပး၀ံ့ခဲ့။ သို႕ႏွင့္ ကာဇိုင္း၏ ၿပိဳင္ဘက္က ေရြးေကာက္ပြဲမွ ႏႈတ္ထြက္ၿပီး ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ မလိုဘဲ ကာဇို္င္း သမၼတ ျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ ထိုအျဖစ္က အျခား ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ လြတ္လပ္ၿပီး တရား မွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ ပြဲမ်ား ျဖစ္ေအာင္ ဖိအားေပးမႈ ၊ ဒဏ္ခတ္ မႈေတြ လုပ္ေနသည့္ အေမရိကန္ တို႕အေပၚ အာဖဂန္ ျပည္သူ မ်ားက လိုတစ္မ်ိဳး၊ မလို တစ္မ်ိဳး လုပ္သူ ေတြဟု ထင္ျမင္ ေစသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလ ထဲက အာဖဂန္ ျပည္သူေတြ က အေမရိကန္တို႕ အေပၚ ယံုၾကည္မႈ ပ်က္ျပား ခဲ့ၿပီျဖစ္ရာ အိုဘားမား၏ မိန္႕ခြန္း တစ္ခု တည္းျဖင့္ ယံုၾကည္မႈ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ဖို႕ အေတာ္ ခက္ခဲ ေပမည္။ ကာဇိုင္း အစိုးရက အဂတိ လိုက္စားမႈ ေတြကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ အေရး မယူဘူး ဆိုလွ်င္လည္း အေမရိကန္တို႕ လက္ပိုက္ ၾကည့္ေန ရမည္သာ ျဖစ္သည္ဟု လူေတြက ယူဆေန ၾကသည္။

အိုဘားမားက အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ ေတြက ဆိုဗီယက္ ေတြလို အာဖဂန္ကို သိမ္းပိုက္ ထားဖို႕ လာတာ မဟုတ္ဘူးဟု ဆိုသည္။ သို႕ေသာ္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္တံုးက အေမရိကန္ တပ္ဖြဲ႕ တစ္ေသာင္းသာ ရိွသည္။ အခု ခုႏွစ္ ေသာင္းေက်ာ္ ရိွေနျပီး အိုဘားမား အစီအစဥ္ကို အေကာင္ အထည္ ေဖာ္လွ်င္ အေမ ရိကန္တပ္ တစ္သိန္းေက်ာ္ ရိွမည္။ ေနတိုး တပ္ေတြ ေပါင္းလိုက္လွ်င္ တစ္သိန္းခြဲ ေက်ာ္ရိွမည္။ ထိုအေျခ အေန ေတြေၾကာင့္ ဆိုဗီယက္ ေတြတံုးက ကာဘူးလ္က ဘာသာမဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ အစိုးရကို ေၾကာေထာက္ ေနာက္ခံ ေပးေန သလို အခု ႏုိင္ငံျခားသား ေတြက ႏုိင္ငံကို သိမ္းၿပီး ကာဘူးလ္က အက်င့္ပ်က္ ေနေသာ၊ မဲလိမ္ေသာ အစိုးရကို ေထာက္ခံ ေနသည္ဟု တာလီဘန္ တို႕၏ စြတ္စြဲခ်က္ မ်ားက မွန္သလို ျဖစ္ေနသည္။ ေနာက္ျပီး ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ တာလီဘန္ ေတြက ကာဇိုင္း အစိုးရ ထက္ေတာ့ သန္႕ရွင္း ေသးသည္၊ ႏုိင္ငံကို ထိန္းႏုိင္ ေသးသည္ ဟုလည္း ေက်းလက္ ေဒသက ျပည္သူ ေတြက ျမင္လာ ေနသည္။ ထိုအျမင္ေတြ ရိွေနသေရြ႕ တာလီဘန္ ေတြကို ေထာက္ခံ သူေတြ ရိွေန ဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။

သမိုင္းသင္ခန္းစာ

အိုဘားမား လိုပင္ အေမရိကန္ သမၼတ ဂၽြန္ဆင္သည္ ဗီယက္နမ္ စစ္ကို အေမြခံ ခဲ့သည္။ ရာထူး လက္ခံၿပီး သိပ္မၾကာ ခင္မွာပဲ တပ္အင္အားကို ႏွစ္ဆ တိုးခ် ထားၿပီး စစ္ပြဲ ေအာင္ႏုိင္ေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ အလားတူပင္ ဆိုဗီယက္ သမၼတ ဂိုဘာေခ်ာ့ဗ္ လည္း အာဖဂန္ စစ္ပြဲကို အေမြရ ခဲ့သည္။ သူရာထူး ရၿပီးသည္ႏွင့္ တပ္ေတြ တိုးခ်ၿပီး အာဖဂန္ ျပႆနာကို ရွင္းဖို႕ ႀကိဳးစား ခဲ့သည္။ ႏွစ္ဦးလံုး ေအာင္ျမင္မႈ မရခဲ့ေပ။ အိုဘားမား ကေတာ့ အာဖဂန္ စစ္ပြဲသည္ ဗီယက္နမ္ စစ္ႏွင့္ မတူ၊ အေမရိကန္ ႏုိ္င္ငံ၏ လံုၿခံဳေရးကို တုိက္ရိုက္ ၿခိမ္းေျခာက္ ေနသည္ အယ္လ္ေကဒါ ေတြႏွင့္ တုိက္ရေသာ စစ္ျဖစ္သည္၊ ထို႕ေၾကာင့္ ႏုိင္ေအာင္ တုိက္ရ မည္ဟု ႀကံဳး၀ါးသည္။ တစ္ဘက္ ကလည္း ၂၀၁၁ တြင္ တပ္မ်ား ရုပ္သိမ္းေရး စမည္ ဟုလည္း ဆိုသည္။ ထုိအတုိင္း ဆိုလွ်င္ ႏုိင္ႏုိင္ မႏုိင္ႏုိင္ ၂၀၁၁ ဇူလိုင္ လတြင္ အေမ ရိကန္ေတြ အိမ္ျပန္ ေတာ့မည့္ သေဘာ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အိုဘားမား၏ မဟာ ဗ်ဴဟာသည္ မတုိက္ခင္က ရံႈးနိမ့္ၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုလွ်င္ မွားမည္မထင္။

ရဲထြဋ္

မီွျငမ္းျပဳစာေစာင္မ်ား

၁။	Johnson, Gorbachev, Obama  By NICHOLAS D. KRISTOF , New York Time, 3-12-09
၂။	COST OF TROOP INCREASE & IMPACT ON OVERALL DEFENSE BUDGET by Travis Sharp
၃။	Remarks by the President in Address to the Nation on the Way Forward in Afghanistan and Pakistan , 1-12-09