ဘက္မလိုက္တဲ့မီဒီယာ

မည္သည့္ ေရြးေကာက္ ပြဲတြင္ မဆို ေရြးေကာက္ပြဲ အႀကိဳ မဲဆြယ္ စည္းရံုးမႈ ကာလတြင္ မီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူ မ်ားကို အသိေပး ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို တာ၀န္ကို မီဒီယာ မ်ားက မည္ကဲ့သို႕ ထမ္းေဆာင္ မည္ဆိုသည့္ အခ်က္သည္ လြတ္လပ္ၿပီး တရား မွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ေပၚ ေရးတြင္ အေရး ႀကီးသည့္ အခ်က္ဟု ဆိုႏုိင္ ပါသည္။

လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ

ေရြးေကာက္ပြဲ သတင္း ေရးသား မႈႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ အမ်ားဆံုး ေျပာေလ့ရိွေသာ၊ ၾကားရေလ့ ရိွေသာ စကားလံုးမွာ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုေသာ စကား လံုးပင္ ျဖစ္မည္ ထင္သည္။ သို႕ေသာ္ မီဒီယာ လြတ္လပ္ ခြင့္မွာ သက္ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံ အေပၚ မူတည္ျပီး အတုိင္း အတာ ကြာျခား ႏုိင္ေပသည္။

ထိုကဲ့သို႕ လြတ္လပ္မႈ ပမာဏျခင္း ကြာျခား ေသာ္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲ သတင္းမ်ား ေရးသား ရာတြင္ မီဒီယာ မ်ား၏ သတင္း ေရးသား ေပးပို႕မႈ မ်ားသည္ ယံုၾကည္ စိတ္ခ် ရမႈ ရိွရန္ လိုသည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ မွာမူ ႏုိင္ငံ အားလံုးတြင္ အတူတူပင္ ျဖစ္သည္။ ယံုၾကည္ စိတ္ခ် ရမႈႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ စံတစ္ခု တည္းသာ ရိွသည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ မီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္ ပါတီ မူ၀ါဒမ်ား၊ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား၏ အရည္ အခ်င္း မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ လြတ္လပ္ျပီး ယံုၾကည္ စိတ္ခ် ရသည့္ သတင္း အခ်က္ အလက္မ်ား ေပးအပ္ရန္ လိုအပ္ ေပသည္။ ထိုကဲ့သို႕ ယံုၾကည္ စိတ္ခ် ရသည့္ သတင္း အခ်က္ အလက္မ်ား ေပးနို္င္ရန္ အတြက္ မီဒီယာ မ်ားသည့္ တိက်ျခင္း ( Accuracy) ၊ ဘက္မလိုက္ျခင္း  ( Impartiality ) ၊ တာ၀န္ယူ တတ္ျခင္း  ( Responsibility ) တို႕ႏွင့္ ျပည့္စံု ရေပမည္။ ထို႕အတူ ပုဂၢိဳလ္ေရး အရ အပုတ္ခ် ေရးသားျခင္း ( Defamatory ) ၊ ခိုင္မာမႈကို မစိစစ္ပဲ ေရးသား မိျခင္း၊ ( Derivative) ၊ နစ္နာေအာင္ ရည္ရြယ္ ေရးသားျခင္း၊( Malicious )၊ အဂတိ လို္က္စားျခင္း ( Corrupt ) တို႕ကိုလည္း ေရွာင္က်ဥ္ရန္ လိုအပ္ ေပသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားကို ေစာင့္ထိန္း ႏုိ္င္ရန္ အတြက္ ေအာက္ပါ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားတြင္ မီဒီယာမ်ား ဘက္က လိုက္နာအပ္၊ ေစာင့္ထိန္း အပ္ေသာ အခ်က္ မ်ားကို သိရိွ ထားရန္ လိုအပ္ ပါသည္။

ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ႏွင့္မဲဆြယ္စည္းရံုးမႈမ်ား

ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ စည္းရံုးမႈ ကာလတြင္ မဲဆႏၵ ရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ၎တို႕၏ ေရြးခ်ယ္ ပိုင္ခြင့္ အခြင့္ အေရးကို မွန္မွန္ ကန္ကန္ အသံုးခ် ႏုိင္ေအာင္ မီဒီယာ မ်ားက အေထာက္ အကူ ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႕ ေဆာင္ရြက္ ရာတြင္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီ မ်ား၏ မူ၀ါဒမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲ မဟာ ဗ်ဴဟာ မ်ားနွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အသိေပး ျခင္းလည္း ပါ၀င္သည္။ ထို႕အတူ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေၾကာင္း၊ ပါတီ၏ အတိတ္ ကာလက လုပ္ေဆာင္မႈ မ်ားကိုလည္း အသိ ေပးရန္ လိုအပ္သည္။

ပါတီစံု စနစ္တြင္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားသည္ ၎တို႕၏ ေခါင္းေဆာင္ကို ဗဟိုျပဳျပီး မဲဆြယ္ စည္းရံုး သည္က မ်ားသည္။ မိမိတို႕ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ကို မဲဆႏၵရွင္ မ်ားကို ႏွစ္သက္ေအာင္၊ ၾကည္ညိဳ ေလးစားေအာင္ ပံုေဖာ္ ၾကသည္။ ထိုအခါ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ကို ေလးစားသည့္၊ ႏွစ္သက္သည့္ မဲဆႏၵရွင္္ မ်ားက ပါတီကို ကိုယ္စား ျပဳသည့္ ကိုုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ားကို မဲမ်ား ပံုေအာ ေပးေတာ့သည္။ ထို ျဖစ္စဥ္သည္ ဒီမို ကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္း ေရးကို လုပ္ေဆာင္ ေနသည့္ ႏုိင္ငံ မ်ားမွာ သာမက ဒီမို ကေရစီကို ႏွစ္ေပါင္း ရာခ်ီ က်င့္သံုး ခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံမ်ား မွာပင္ ရိွေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားက မိမိတို႕ ေခါင္းေဆာင္၏ ပံုရိပ္ကို အေကာင္းဆံုး ပံုေဖာ္ ႏုိင္ရန္ အတြက္ ျပည္သူ႕ ဆက္ဆံေရး ကၽြမ္းက်င္ သူမ်ား၊ မိန္႕ခြန္း ေရးသား သူမ်ားကို ေငြပံု ေပးၿပီး အသံုးခ် ေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ထိုကဲ့သို႕ ပံုေဖာ္မႈ မ်ားကို မဲဆႏၵ ရွင္မ်ား ထံသို႕ အျမန္ဆံုးႏွင့္ အထိ ေရာက္ဆံုး ပို႕ႏုိင္ေသာ လမ္းေၾကာင္းမွာ မီဒီယာ မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားက မီဒီယာ မ်ားက တဆင့္ ၎တို႕ပါတီ၊ ၎တို႕ ေခါင္းေဆာင္၏ ပံုရိပ္ကို ၎တို႕ လိုလားသည့္ ပံုစံ အတုိင္း ပံုေဖာ္ ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾက စၿမဲ ျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႕ မိမိတို႕ ပါတီ အတြက္ အက်ိဳးရိွ ေစမည့္ သတင္း မ်ားကို Soft News ဟု ေခၚသည္။  မိမိကို ေထာက္ခံ သူမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးစြာ ေျပာဆို ႏႈတ္ဆက္ ေနမႈ၊ ကေလးငယ္ မ်ားႏွင့္ ရင္းနွီးစြာ ေနထုိင္မႈ၊ ဖြင့္ပြဲ အခမ္း အနားမ်ား တက္ေရာက္မႈ၊ ပါတီ၏ ေအာင္ျမင္မႈ မ်ားကိုသာ အသားေပး ေျပာၾကားသည့္ မိန္႕ခြန္း၊ မိမိ ပါတီကို လိုလားသည့္ သတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းခန္းမ်ား စသည္ တို႕သည္ Soft News မ်ားျဖစ္သည္။ ဘက္မလိုက္သည့္ မီဒီယာ တစ္ခုသည္ ထိုကဲ့သို႕ Soft News မ်ားကိုသာ ေဖာ္ျပ ေန၍ မရဘဲ ပါတီႏွင့္ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္၏ အားသာခ်က္၊ အားနည္း ခ်က္မ်ားကို မွ်မွ် တတ ေပၚလြင္ေအာင္ ေဖာ္ျပ ေပးရန္ လိုအပ္သည္။ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ မ်ားတြင္ မဲဆႏၵရွင္ မ်ားသိသင့္ သိထိုက္ သည္ဟု ယံုၾကည့္သည့္ အခ်က္ မ်ားကို ေမးျမန္း ၀ံ့ရန္ လိုအပ္သည္။ ထိုသို႕ လုပ္ေဆာင္ျခင္း မျပဳလွ်င္ ထို မီဒီယာသည္ ႏုိ္င္ငံေရး ပါတီ တစ္ခု ေျပာသမွ် သံေယာင္ လိုက္ေနသည့္ ဘ၀သို႕ေရာက္သြား မည္ျဖစ္သည္။

မိန္႕ခြန္းမ်ား

မဲဆြယ္ စည္းရံုးမႈ ကာလတြင္ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားက သာမက ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား ကပါ လူထု အစည္း အေ၀းမ်ား၊ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ မ်ားတြင္ မိမိတုိ႕ ပါတီ အတြက္ မဲဆြယ္ စည္းရံုးသည့္ မိန္႕ခြန္း မ်ားကို ေျပာၾကား ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ မီဒီယာ တို႕၏ တာ၀န္မွ ထိုမိန္႕ခြန္း မ်ားကို က မွ အ အထိ လံုးေစ့ ပတ္ေစ့ ေဖာ္ျပရန္ မဟုတ္ေပ။ မိန္႕ခြန္းပါ အေရး ႀကီးေသာ အခ်က္ မ်ားကို ေဖာ္ျပရန္ လိုအပ္ သကဲ့သို႕ မိန္႕ခြန္း ေျပာသည့္ ေနရာ၊ ေျပာၾကားသည့္ ပရိသတ္ အမ်ိဳးအစား ကိုလည္း ေဖာ္ျပရန္ လိုအပ္ ေပသည္။ ထိုထက္ ပိုျပီး အေရးႀကီး သည္မွာ ထိုမိန္႕ခြန္းအေပၚ  မဲဆႏၵရွင္ မ်ား၏ တုန္႕ျပန္ခ်က္၊ အျခား ပါတီ တစ္ခု အေပၚ ေ၀ဖန္ တိုက္ခိုက္ မႈမ်ား ပါ၀င္ပါက သက္ဆုိင္ရာ ပါတီ၏ တုန္႕ျပန္ခ်က္ မ်ားကို ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပ ေပးရန္ လိုအပ္ ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ သို႕မွသာ မီဒီယာ မ်ား၏ သတင္း ေရးသားခ်က္ မ်ားသည္ မွ်တၿပီး ဘက္မလိုက္ရာ  ( Fair , Balance and Impartial)  ေရာက္မည္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ မိန္႕ခြန္းတြင္ ရုန္႕ရင္း ၾကမ္းတမ္းေသာ စကားလံုးမ်ား၊ အၾကမ္း ဖက္မႈ၊ လူမ်ိဳး ခြဲျခားမႈ တို႕ကို လံႈ႕ေဆာ္ေသာ အသံုးအႏႈန္း ဘာသာေရးကို ႏုိင္ငံေရး အတြက္ အသံုး ခ်သည့္ ေဟာေျပာ မႈမ်ား စသည့္ ေဖာ္ျပရန္ မသင့္ေသာ စကားလံုးမ်ား ပါ၀င္ လာခဲ့ လွ်င္မူ မီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္ ခ်န္လွပ္ထား ပိုင္ခြင့္ ရိွေပသည္။

မီဒီယာ သမားမ်ား အေနျဖင့္ ဘက္လိုက္ပဲ ဓမၼ အဓိ႒ာန္ က်က် တင္ျပရန္ တာ၀န္ ရိွသည့္ အတြက္ နုိင္ငံေရး သမားမ်ား၏ မိန္႕ခြန္းမ်ား အေပၚ မိမိ၏ ကိုယ္ပိုင္ ထင္ျမင္ ယူဆခ်က္ မ်ားကို ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပျခင္းမွ ေရွာင္ရွား ရေပမည္။ သို႕ေသာ္ ႏုိင္ငံေရး သမားတစ္ဦး၏ မိန္႕ခြန္းပါ အခ်က္ မ်ားသည္ အျခား ေနရာ တစ္ခုတြင္ ေျပာၾကား ခဲ့သည့္ မိန္႕ခြန္းႏွင့္ ကြဲလြဲ ေနလွ်င္ လည္းေကာင္း၊ ပါတီ၏ မူ၀ါဒမ်ား ႏွင့္ ကြဲလြဲ ေနလွ်င္ လည္းေကာင္း သတင္း သမား တစ္ဦး အေနျဖင့္ ထို ကြဲလြဲခ်က္ မ်ားကို ေထာက္ျပရန္ တာ၀န္ ရိွေပသည္။ ထိုကဲ့သို႕ ေဆာင္ရြက္ မွသာ မီဒီယာ မ်ားသည္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားကို ေၾကာ္ျငာ ေပးသည့္ အျဖစ္မွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး မွန္ကန္သည့္ စတုတၳ မ႑ိဳင္ အျဖစ္သို႕ေရာက္ရိွ ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။

ျပည္သူ႕သေဘာထားစစ္တမ္း

ပါတီစံု ေရြးေကာက္ပြဲ မ်ား၏ ထူးျခားေသာ အဂၤါရပ္ တစ္ခုမွာ ျပည္သူ႕ သေဘာထား စစ္တမ္းမ်ား Opinion Poll ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုစစ္တမ္း မ်ားကို သတင္း ဌာနမ်ားက ေကာက္ယူေလ့ ရိွသကဲ့သို႕ လြတ္လပ္ေသာ သုေတသန အဖြဲ႕မ်ား ကလည္း ေကာက္ယူေလ့ ရိွသည္။ ႏုိ္င္ငံေရး ပါတီ မ်ားကလည္း ၎တို႕ အစီ အစဥ္ျဖင့္ ေကာက္ယူ သည္လည္း ရိွသည္။ သတင္း ဌာနမ်ား ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာေလ ျပည္သူ႕ သေဘာထား စစ္တမ္း မ်ားကို စိတ္၀င္စား ဖြယ္ရာ သတင္း အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ထုတ္ျပန္ေလ့ ရိွသည္။

ထိုစစ္တမ္း မ်ားသည္ မည္သည့္ ပါတီအား ေထာက္ခံမည္ ဆိုသည္ကို တိတိပပ ဆံုးျဖတ္ ႏုိ္င္ျခင္း မရိွသည့္ မဲဆႏၵရွင္ မ်ား၏ အဆံုး အျဖတ္ အေပၚ ၾသဇာ သက္ေရာက္နုိင္ သကဲ့သို႕ မိမိပါတီ၊ မိမိ ေထာက္ခံေသာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း ႏုိင္ရန္ အလား အလာ မရိွဟု ယူဆျပီး မဲမေပးပဲ ေနျခင္း မ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚ ေစႏုိင္သျဖင့္ မဲဆႏၵ ရွင္မ်ား၏ အဆံုးအျဖတ္ ေပၚတြင္လည္း ႀကီးမားသည့္ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ ရိွသည္ဟု ဆိုႏုိင္ ပါသည္။ ျပည္သူ႕ သေဘာထား စစ္တမ္း မ်ား၏ အေရးႀကီး မႈေၾကာင့္လည္း အခ်ိဳ႕ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ မဲေပးမႈ မစတင္မီ ကာလတစ္ခုတြင္ စစ္တမ္း ေကာက္ယူျခင္း၊ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာျခင္း မျပဳရန္ သတ္မွတ္ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

ထို႕ေၾကာင့္ သတင္း မီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္ ျပည္သူ႕ သေဘာထား စစ္တမ္း ေကာက္ယူမႈ မ်ားကို ေဖာ္ျပျခင္း မျပဳမီ ထိုစစ္တမ္း ေကာက္ယူသည့္ အဖြဲ႕ အစည္း၏ ယံုၾကည္ စိတ္ခ် ရမႈနွင့္ ဘက္မလိုက္ မႈကို ဆန္းစစ္ရန္ လိုအပ္ ေပသည္။ ထို႕ျပင္ စစ္တမ္း ေကာက္ယူျခင္း ခံရသည့္ ျပည္သူ အေရ အတြက္ႏွင့္ ေကာက္ယူသည့္ နည္းလမ္း မ်ားကိုလည္း ဆန္းစစ္ရန္ လိုအပ္သည္။ ႏုိ္င္ငံတကာ စံမ်ား အရ အနည္းဆံုး လူ ၂၅၀၀ ဦးကို ေမးျမန္း ေကာက္ခံ ထားသည့္ စစ္တမ္း ေကာက္ယူမႈ ကိုသာ ခုိင္မာသည္ ဟု သတ္မွတ္ ထားသည္ ကိုလည္း သတိျပဳရန္ လိုအပ္ ပါသည္။ ျဖစ္ႏုိ္င္ ပါက စစ္တမ္း ေကာက္ယူမႈ တစ္ခု တည္းကို ေဖာ္ျပမည့္ အစား အျခား စစ္တမ္း ေကာက္ယူမႈ မ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ ေဖာ္ျပ သင့္ေပသည္။

မဲဆႏၵရွင္တို႕အသံ

သတင္း မီဒီယာ မ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလတြင္ ပါတီႏွင့္ ကုိယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား၏ မိန္႕ခြန္းမ်ား၊ မူ၀ါဒ ေၾကညာ ခ်က္မ်ား၊ လႈပ္ရွားမႈ မ်ားကိုသာ အသားေပး ေဖာ္ျပေလ့ ရိွသည္။ ထိုကဲ့သုိ႕ေသာ သတင္း မ်ားကိုသာ တန္ဖိုး ရိွသည့္ သတင္းမ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ေလ့ ရိွသည္။ သို႕ေသာ္ ေရြးေကာက္ ပြဲသည္ ပါတီမ်ား၊ ႏုိ္င္ငံေရး သမားမ်ား အတြက္ မဟုတ္၊ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူမ်ား အတြက္ ျဖစ္သည္ကို မေမ့ရန္ လိုအပ္ ေပသည္။ မဲဆႏၵရွင္ မ်ားက ၎တို႕ ဘာေတြ လုိအပ္ ေနသည္၊ ဘာေတြ ျဖစ္ခ်င္ ေနသည္ကို ႏုိ္င္ငံေရး ပါတီ မ်ားကို အသိေပး ရမည္ ျဖစ္သည္။ ႏုိ္င္ငံေရး ပါတီ မ်ားက ထိုလိုအပ္ေသာ ဆႏၵမ်ားကို ၎တို႕ မည္ကဲ့သို႕ ေဆာင္ရြက္ ေပးႏုိင္ သည္ကို ေျပာရမည္၊ ျပႆနာ မ်ားကို ေျဖရွင္း ႏုိင္မည့္ နည္းဗ်ဴဟာ၊ မဟာ ဗ်ဴဟာ မ်ားကို ခ်ျပ ရမည္။ တုိင္းျပည္ အတြက္ အကိ်ဳး ရိွမည့္ လုပ္ငန္း ေတြကို မဲဆႏၵရွင္မ်ား သိေအာင္ ခ်ျပ ရမည္။ ထိုအခ်က္ မ်ားကို သံုးသပ္ ေလ့လာၿပီး မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူ မ်ားက ဆံုးျဖတ္ျခင္း၊ ေရြးခ်ယ္ျခင္း ျပဳလုပ္ ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႕ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူမ်ား မွန္မွန္ ကန္ကန္ ေရြးခ်ယ္ ႏုိ္င္ရန္ အတြက္ လိုအပ္ေသာသတင္း အခ်က္အလက္မ်ားကို ေပးႏုိ္င္သည့္အရာမွာ မီဒီယာမ်ားသာျဖစ္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလ သတင္း ေရးသားခ်က္ မ်ားသည္ ပါတီမ်ား ထံမွ ျပည္သူမ်ား ထံသို႕သာ တစ္လမ္းသြား မဟုတ္ဘဲ ျပည္သူ မ်ားႏွင့္ ပါတီမ်ား အၾကား အျပန္အလွန္ ႏွစ္လမ္းသြား ျဖစ္ေအာင္ မီဒီယာ မ်ားက လုပ္ေဆာင္ ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ တနည္း အားျဖင့္ ပါတီ မ်ား၏ အသံ သာမက မဲဆႏၵရွင္ မ်ား၏ အသံ ကိုလည္း ကုိယ္စား ျပဳရန္ လိုအပ္ သည္ဟု ဆိုႏုိ္င္ ပါသည္။

အထက္တြင္ ေဖာ္ျပ ခဲ့သည္ အခ်က္ မ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲ သတင္း ေရးသား ရာတြင္ သတိျပဳ သင့္ေသာ အခ်က္မ်ား ထဲမွ အခ်ိဳ႕ မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ သတင္း ေရးသားမႈ ပံုစံ၊ မီဒီယာ မ်ား၏ က်င့္၀တ္၊ မီဒီယာ မ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ ထိန္းေက်ာင္း ေပးေရး စသည့္ အေၾကာင္း အရာ မ်ားစြာ က်န္ပါ ေသးသည္။ ဒီမို ကေရစီ အသြင္ ကူးေျပာင္း ေရးကို စတင္ လုပ္ေဆာင္သည့္ ႏုိ္င္ငံမ်ား အတြက္ ဆိုလွ်င္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ကိစၥမ်ား ပိုၿပီး မ်ားေျမာင္ ေပလိမ့္မည္။ မည္သို႕ပင္ ျဖစ္ေစ ဘက္မ လိုက္သည့္ မီဒီယာက႑ ဆိုသည္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ သာမက ႏုိင္ငံ တည္ေဆာက္ ေရးတြင္လည္း အေရးႀကီး ေသာေၾကာင့္ မီဒီယာ အဖြဲ႕ အစည္း တုိင္းက ဘက္ မလိုက္ေသာ မီဒီယာ ျဖစ္ေရး၊ ျပည္သူ လူထု အက်ိဳး စီးပြားကို ဦးထိပ္ ထားသည့္ မွန္ကန္ေသာ စတုတၳ မ႑ိဳင္ ျဖစ္ေရးကို အေလးထား ေဆာင္ရြက္ ရမည့္ အခ်ိန္ကို ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခ်င္ ပါသည္။   

ရဲထြဋ္

Bi Weekly : (03-05-2010)

မွီျငမ္းျပဳစာေစာင္မ်ား

၁။	Support for Media During Election by International Media Support , 2006
၂။	Election Reporting by Ross Howard, IMPACS , 2004